Depressie en slaap: wat is het verband?

Depressie komt vaker voor dan u misschien denkt, en depressie en slaapproblemen kunnen hand in hand gaan.

Meer dan 16 miljoen mensen in de Verenigde Staten hebben een vorm van depressie en meer dan 75 procent van de mensen met een depressie heeft een vorm van slaapstoornis. Slaapstoornissen kunnen ook uw risico op het ontwikkelen van symptomen van depressie vergroten.

Maar de relatie tussen slaap en depressie is complex. Laten we dieper ingaan op de details en enkele behandelingen en veranderingen in levensstijl bespreken die u kunt aanbrengen om uw symptomen te helpen verbeteren.

Wat is het verband?

Depressie en slaap zijn op een interessante manier met elkaar verbonden. Depressiesymptomen kunnen uw slaap beïnvloeden en symptomen van slaapstoornissen zoals slaapapneu of slapeloosheid kunnen ook tot depressie leiden.

Heeft depressie invloed op uw slaap?

Het effect dat depressie heeft op de slaap is goed gedocumenteerd. Een van de meest voorkomende symptomen van depressie is slaapstoornis. Tot 70 procent van de mensen met een depressie heeft een soort slaapstoornis. Dit kan de vorm aannemen van:

• Slapeloosheid. Deze slaapstoornis maakt het moeilijk om in slaap te vallen of langdurig in slaap te blijven.
• Hypersomnie. Hypersomnie, ook wel overmatige slaperigheid overdag (EDS) genoemd, zorgt ervoor dat u zich de hele dag abnormaal slaperig voelt, zelfs als u voldoende geslapen heeft.

Heeft slaap enig effect op depressie?

De link wordt duidelijker. Een onderzoek uit 2005 wees bijvoorbeeld uit dat slapeloosheid uw kans op depressiesymptomen bijna 10 keer vergroot. Een evaluatie uit 2009 van slaapapneu-onderzoeken wees op een sterke correlatie tussen obstructieve slaapapneu (OSA) en depressiesymptomen.

Misschien minder goed begrepen is het verband in de andere richting: het effect dat slaap heeft op depressie.

Zijn slapeloosheid en depressie met elkaar verbonden?

Laten we wat dieper op dit verband ingaan. Ten eerste is het algemeen bekend dat slapeloosheid een veel voorkomend symptoom is van depressie.

Maar onderzoek toont steeds meer aan dat het verband tussen slapeloosheid en depressie tweerichtingsverkeer is. Een onderzoek uit 1997 wees uit dat zowel slapeloosheid als hypersomnie verband hielden met een hoger percentage zelfmoordgedachten en -gedragingen. Slapeloosheid zelf verhoogt het risico op het ontwikkelen van depressiesymptomen 10 keer.

En een onderzoek uit 2006 onder bijna 25.000 mensen legde een duidelijk verband tussen depressie en te weinig slaap (minder dan 6 uur) en te veel slaap (meer dan 8 uur).

Zijn slaapapneu en depressie met elkaar verbonden?

Obstructieve slaapapneu (OSA) is ook gekoppeld aan depressie.

Uit een onderzoek uit 2003 onder bijna 19.000 deelnemers bleek dat depressie het risico op het ontwikkelen van een slaapstoornis met ademhalingssymptomen vijf keer zo groot maakte. In een recensie uit 2009 werd opgemerkt dat in steekproeven van mensen die in slaapklinieken werden behandeld voor OSA, overal van 21 procent tot 41 procent ook depressiesymptomen vertoonde. En een slaaponderzoek uit 2017 onder 182 mensen wees uit dat van de 47 deelnemers die aan een depressie leden, er 44 milde tot ernstige OSA hadden.

Het risico op het ontwikkelen van een depressie door OSA kan ook toenemen naarmate u ouder wordt. Een onderzoek uit 2005 suggereert dat ten minste 26 procent van de 65-plussers met OSA opmerkelijke symptomen van depressie heeft.

Behandelingen

Als u een depressie heeft en slaapgerelateerde symptomen ervaart, kunt u het beste een behandeling voor uw depressie zoeken. Als u een slaapstoornis heeft en tekenen van depressie opmerkt, is het handiger om de slaapstoornis te behandelen om de resulterende depressie te verminderen.

Enkele effectieve behandelingen voor depressie zijn:

• medicijnen, waaronder antidepressiva zoals citalopram (Celexa) of fluoxetine (Prozac)
• een therapeut bezoeken om te helpen omgaan met uw emoties, gevoelens en gedrag door middel van gesprekstherapie of cognitieve gedragstherapie (CGT)
• blootgesteld worden aan wit licht om uw humeur te helpen reguleren
• kruidensupplementen, zoals visolie en sint-janskruid, kunnen nuttig zijn, maar de resultaten van onderzoeken zijn gemengd.

Enkele behandelingen voor OSA zijn onder meer:

• met behulp van een continue positieve luchtwegdruk (CPAP) - onderzoek toont ook aan dat CPAP-machines kunnen helpen bij depressie
• met behulp van een bilevel-machine voor positieve luchtwegdruk (BiPAP of BPAP)
• het nemen van nasale decongestiva
• overtollig gewicht verliezen om de druk op uw longen en middenrif te verminderen
• uvulopalatopharyngoplasty (UPPP) om overtollig weefsel uit de achterkant van uw keel te verwijderen

Slaapgebrek therapie

Slaaptekorttherapie bestaat uit langdurig wakker blijven. U kunt bijvoorbeeld een hele nacht wakker blijven tot de volgende dag, of om 1 uur 's nachts wakker worden en de hele volgende dag wakker blijven. Een onderzoek uit 2015 wees uit dat deze behandeling u tijdelijke verlichting van depressiesymptomen kan geven.

Veranderingen in levensstijl

Hier zijn enkele stappen die u kunt nemen om uw slaap te verbeteren en de symptomen van depressie te verlichten:

• Eet een gezond, regelmatig dieet. Probeer regelmatig fruit, groenten, volle granen, magere zuivelproducten en mager vlees te krijgen om uw algehele gezondheid te behouden.
• Doe elke dag minstens 30 minuten matige lichaamsbeweging. Maak een routine van wandelen, joggen of een bezoek aan de sportschool.
• Ga naar bed en word elke dag op hetzelfde tijdstip wakker. Het hebben van een consistent slaapschema kan enkele symptomen van depressie en slaapstoornissen helpen verminderen.
• Stop met het gebruik van elektronische apparaten ten minste twee uur voordat u naar bed gaat. Blauw licht en prikkels van telefoons, tablets of tv's kunnen uw circadiane ritme onderbreken en het moeilijker maken om te slapen.
• Beperk uw tijd online en op sociale media. Door de stortvloed aan informatie van sociale media kun je je overweldigd voelen, en onderzoek suggereert een verband tussen het gebruik van sociale media en een laag zelfbeeld. Beperk uw gebruik tot een minimum, vooral vlak voor het slapengaan.
• Houd uw vrienden en familie dichtbij. Het hebben van sterke persoonlijke relaties kan de effecten van depressie helpen verminderen en bijdragen aan uw gevoelens van persoonlijke voldoening, waardoor u ook beter kunt slapen.
• Probeer te mediteren. Sluit je ogen, maak je hoofd leeg en adem langzaam in en uit wanneer je je gestrest of depressief voelt.

Wanneer moet je naar een dokter

Zoek onmiddellijk medische hulp of schakel geestelijke gezondheidszorg in als u een of meer van de volgende symptomen ervaart:

• constant verdriet gedurende hele dagen, gedurende meer dan twee weken
• regelmatige zelfmoordgedachten, jezelf snijden of jezelf pijn doen
• abnormale pijn, pijn of spijsverteringsproblemen die niet reageren op medische behandeling
• een aantal dagen niet kunnen slapen
• consistent onvermogen om te focussen, concentreren of dingen duidelijk te onthouden.
• 's nachts plotseling wakker worden, naar adem happen of moeite hebben om op adem te komen
• aanhoudende hoofdpijn
• zich angstig of prikkelbaar voelen
• zich overdag abnormaal slaperig voelen
• verlies van interesse in seks
• abnormale zwelling in uw benen (oedeem)

het komt neer op

Depressie en slaap zijn op verschillende manieren met elkaar verbonden. Hoewel depressie ervoor kan zorgen dat u vaker en langer wilt slapen, kan het u ook 's nachts wakker houden met slapeloosheid. En aandoeningen zoals slapeloosheid en slaapapneu verhogen het risico op het ontwikkelen van symptomen van depressie.

De links hier zijn niet allemaal sluitend, en er wordt momenteel meer onderzoek gedaan om beter te begrijpen hoe deze voorwaarden verband houden.

Neem contact op met een professional in de geestelijke gezondheidszorg als u:

• hopeloos voelen
• constant moe
• suïcidale gedachten hebben
• bezorgd dat u aan een depressie lijdt

U kunt ook een van de volgende hotlines bellen:

• Hotline voor zelfmoordpreventie op 1-800-273-8255
• MentalHelp-hotline op 1-888-993-3112