Wat is het?
Gender essentialisme is de overtuiging dat een persoon, ding of bepaalde eigenschap inherent en permanent mannelijk en mannelijk of vrouwelijk en vrouwelijk is.
Met andere woorden, het beschouwt biologische seks als de belangrijkste factor bij het bepalen van het geslacht.
Volgens gender-essentialisme zijn geslacht en geslachtskenmerken intrinsiek verbonden met biologische kenmerken, chromosomen en het geslacht dat een persoon bij de geboorte krijgt toegewezen.
Gender essentialisme houdt geen rekening met het recht van een persoon om zelf de genderidentiteit of -presentatie te bepalen.
Waar komt dit idee vandaan?
Gender-essentialisme kwam voort uit Plato's filosofie van essentialisme. Daarin stelde hij dat elke persoon, plaats of ding een essentie heeft die vaststaat en maakt tot wat het is.
Gender essentialisme suggereert dat elke persoon een man heeft of vrouwelijke 'essentie' die wordt bepaald door biologie, chromosomen en het geslacht dat bij de geboorte wordt toegewezen.
Gender essentialisme wordt vaak geassocieerd met trans-uitsluitend radicaal feminisme. Dit geloofssysteem sluit transgenders en degenen die bij de geboorte een man zijn toegewezen op onnauwkeurige en schadelijke wijze uit van de definitie en classificatie van 'vrouw'.
Waarom klopt dit idee niet?
Gender-essentialisme erkent niet het wetenschappelijk erkende feit dat sekse en geslacht verschillend zijn en beide voorkomen in een spectrum.
Het spectrum van seks omvat een breed scala aan combinaties van anatomie, hormonen, biologie en chromosomen die van nature voorkomende en gezonde onderdelen van de menselijke diversiteit zijn.
Het spectrum van geslacht omvat de vele persoonlijke identiteiten, ervaringen en culturele overtuigingen die betrekking hebben op:
- een man
- een vrouw
- cisgender
- transgender
- niet-binair
- mannelijk
- vrouwelijk
- een combinatie van deze labels of iets heel anders
Het is nu een wetenschappelijk bewezen en geaccepteerd feit dat seks niet noodzakelijkerwijs iets sluitends of permanents bepaalt of aangeeft over iemands genderidentiteit, persoonlijkheid of voorkeuren.
Ideeën die zijn geworteld in gender-essentialisme zijn bijzonder schadelijk voor transgender, niet-binaire en gender-niet-conforme mensen die een genderidentiteit of -presentatie hebben die anders is dan degene die bij de geboorte werd voorgeschreven.
Sommige mensen gebruiken gender-essentialisme als een grondgedachte om verouderde en starre genderovertuigingen, stereotypen en rollen na te leven en hoog te houden.
Wanneer werd het in diskrediet gebracht?
In de jaren zestig en zeventig begonnen feministen en gendertheoretici kaders te introduceren voor het begrijpen van gender en seks die de grondslagen van gender-essentialisme in twijfel trokken.
Deze opkomende ideeën wezen erop dat de manier waarop we gender begrijpen en ervaren sterk wordt beïnvloed door systemen, overtuigingen en waargenomen patronen in een bepaalde gemeenschap of samenleving.
Bijvoorbeeld, de opvattingen dat alleen vrouwen jurken dragen, de kleur roze is voor meisjes, en dat vrouwen minder wiskundig bekwaam zijn dan mannen, zijn geworteld in hoe wij als samenleving gender begrijpen en behandelen.
In het midden van de 20e eeuw begonnen mensen te beseffen dat gender-essentialistische opvattingen geen verklaring waren voor het wetenschappelijk geaccepteerde verschil tussen geslacht en geslacht, en evenmin hield het rekening met de manier waarop taal, normen en stereotypen in de loop van de tijd verschuiven.
Deze verschuiving in begrip leidde tot de aanpassing van nieuwe gendertheorieën en meer inclusieve kaders voor het begrijpen van seks en gender.
Waar komt sociaal constructionisme om de hoek kijken?
Toen theoretici en antropologen de rol die de samenleving speelt bij het definiëren van geslacht verder onderzochten, ontdekten ze dat het de centrale component was in plaats van een minimaal invloedrijke factor.
Volgens hun bevindingen hebben samenlevingen en culturen door de geschiedenis heen systemen en categorieën gecreëerd die de eigenschappen en gedragingen dicteren die voor een persoon de voorkeur of acceptabel zouden moeten zijn op basis van het toegewezen geslacht.
Het proces van socialisatie en internalisatie vermomt geslacht als inherent, terwijl het in werkelijkheid wordt geleerd en zich in de loop van de tijd ontwikkelt.
Geslacht wordt vaak een sociaal construct genoemd omdat de samenleving - niet een individuele persoon - het idee creëerde dat levende dingen, taal, gedrag en eigenschappen netjes passen in mannelijke of vrouwelijke, of mannelijke of vrouwelijke categorieën.
De wetenschap toont aan dat er elementen van de menselijke ervaring zijn - en altijd zijn geweest - die worden gediscrimineerd, uitgesloten en gewist met behulp van dit wederzijds uitsluitende classificatiesysteem.
Zijn er andere theorieën om te overwegen?
Er zijn een aantal andere theorieën die suggereren dat gender een sociaal construct is dat in de loop van de tijd en cultuur verandert - en op zijn beurt de tekortkomingen in gender-essentialisme benadrukken.
De gender-schematheorie, geïntroduceerd in 1981 door Sandra Bern, suggereert dat opvoeding, scholing, media en andere vormen van 'culturele overdracht' de belangrijkste factoren zijn die van invloed zijn op de manier waarop mensen informatie over gender internaliseren, verwerken en belichamen.
In 1988 publiceerde Judith Butler het essay "Performative Acts and Gender Constitution", waarin duidelijk onderscheid werd gemaakt tussen sekse en sekse.
Ze gaat verder met het aanpakken van de misverstanden en beperkingen die geworteld zijn in de genderbinair.
Butler suggereert dat geslacht sociaal wordt overgeërfd van generatie op generatie en het best kan worden begrepen als een prestatie. Daarin communiceren mensen bewust en onbewust en geven uitdrukking aan culturele idealen en normen.
Beide theoretici stelden ideeën voor die meer inclusieve en genuanceerde kaders bieden om gender te begrijpen als een aspect van persoonlijke identiteit en sociaal kapitaal.
Waar komt het op neer?
Hoewel gender-essentialistische ideeën nu als verouderd en onnauwkeurig worden beschouwd, biedt gender-essentialisme als theorie een belangrijke context over waar onze ideeën over gender vandaan komen.
Het biedt ook belangrijke informatie over de manier waarop gender door de geschiedenis heen is begrepen en uitgevoerd.
Mere Abrams is een onderzoeker, schrijver, opvoeder, adviseur en gediplomeerd klinisch maatschappelijk werker die een wereldwijd publiek bereikt via spreken in het openbaar, publicaties, sociale media (@meretheir) en de praktijk van gendertherapie en ondersteunende diensten onlinegendercare.comMere gebruikt hun persoonlijke ervaring en diverse professionele achtergrond om individuen te ondersteunen die gender onderzoeken en instellingen, organisaties en bedrijven te helpen bij het vergroten van gendergeletterdheid en het identificeren van mogelijkheden om genderinclusie aan te tonen in producten, diensten, programma's, projecten en inhoud.
