Een gebroken enkel wordt ook wel een gebroken enkel genoemd. Het gebeurt wanneer een of meer botten in het enkelgewricht breken.
Het enkelgewricht bestaat uit de volgende botten:
- Het scheenbeen is het grotere bot in uw onderbeen. Het wordt ook wel het scheenbeen genoemd.
- Ook wel het kuitbeen genoemd, de fibula is het kleinere bot in uw onderbeen.
- De talus is het kleine bot tussen het hielbeen (de calcaneus) en het scheenbeen en kuitbeen.
Een gebroken enkel is erg pijnlijk.
Gebroken enkelsymptomen
U kunt het bot horen breken op het moment van verwonding. Het klinkt misschien als een knallend of knarsend geluid. Andere symptomen zijn onder meer:
- ernstige pijn
- zwelling
- tederheid
- blauwe plekken
- moeilijk lopen of bewegende voet
- moeilijkheid om gewicht te dragen
- voet lijkt scheef (ontwricht)
- duizeligheid (van pijn)
- bot dat uit de huid steekt
- bloeden (als bot de huid doorboort)
Gebroken enkelsymptomen versus verstuikte enkel
Een gebroken enkel is niet hetzelfde als een verstuikte enkel. Een verstuikte enkel ontstaat wanneer ligamenten scheuren of uitrekken. Ligamenten zijn taai weefsel dat botten op hun plaats houdt.
Als je enkel verstuikt is, heb je pijn en zwelling. De mate van pijn en zwelling wordt bepaald door het type verstuiking: een graad I verstuiking zal weinig zwelling hebben, maar een graad III kan een aanzienlijke zwelling hebben. U kunt al dan niet in staat zijn om uw enkel te belasten net na de blessure.
Een gebroken enkel kan pijnlijker zijn. Direct na het letsel kunt u al dan niet lopen of gewicht op de enkel plaatsen. Het hangt af van het type en de oorzaak van de breuk (bijvoorbeeld een motorongeval versus een val). U kunt al dan niet last hebben van ernstige blauwe plekken en zwellingen.
De enige manier om vast te stellen of er een breuk of verstuiking is, is door naar een arts te gaan.
Om uw verwonding vast te stellen, zal uw arts verschillende tests uitvoeren. Dit kan zijn:
- Fysiek examen. De arts zal uw enkel onderzoeken op zwelling en gevoeligheid. Als er gevoeligheid is voor een ligament, is de verwonding hoogstwaarschijnlijk een verstuiking. Als de gevoeligheid over het bot gaat, is het hoogstwaarschijnlijk een breuk. Ze kunnen ook uw voet bewegen om uw bewegingsbereik te bepalen.
- Röntgenfoto. Een röntgenfoto laat een arts de locatie, het type en de ernst van de pauze zien.
- Stresstest. Een stresstest bepaalt of een verstuikte enkel een operatie nodig heeft. Een arts zal druk uitoefenen op de enkel en een röntgenfoto maken. Als het gewricht opengaat, duidt dit op een scheur van klasse III die moet worden gerepareerd.
- CT-scan. Een CT-scan levert meer gedetailleerde beelden op door meerdere dwarsdoorsnedefoto's van de enkel te maken.
- MRI scan. Een MRI-scan maakt gebruik van een magnetisch veld en radiogolven om de botten en het omliggende weefsel te laten zien. Het kan de arts helpen breuken te vinden die niet op röntgenfoto's te zien zijn. Het kan ook tranen in de ligamenten zien.
Gebroken enkel veroorzaakt
Een gebroken enkel ontstaat wanneer er teveel kracht op de enkel wordt uitgeoefend. De meest voorkomende oorzaken zijn:
Struikelen en vallen
Als u uw evenwicht verliest, kan dit leiden tot struikelen en vallen, waardoor uw enkel te zwaar kan belasten.
Dit kan gebeuren als u op een oneffen ondergrond loopt, slecht passende schoenen draagt of zonder goede verlichting rondloopt.
Zware impact
De kracht van een sprong of val kan resulteren in een gebroken enkel. Het kan zelfs gebeuren als u van een lage hoogte springt.
Misstappen
U kunt uw enkel breken als u uw voet onhandig neerzet. Je enkel kan draaien of naar de zijkant rollen terwijl je er gewicht op zet.
Sport
Bij sporten met een hoge impact zijn intense bewegingen nodig die de gewrichten, inclusief de enkel, belasten. Voorbeelden van sporten met een hoge impact zijn voetbal, voetbal en basketbal.
Auto-botsingen
De plotselinge, zware impact van een auto-ongeluk kan gebroken enkels veroorzaken. Vaak hebben deze verwondingen chirurgisch herstel nodig.
Soorten enkelbreukblessures
Het type en de ernst van een enkelbreuk hangt af van de hoeveelheid kracht die deze heeft veroorzaakt. Soorten enkelbreukblessures zijn onder meer:
Laterale malleolusfractuur
Deze breuk vindt plaats aan de onderkant van de fibula. Het betreft de benige "knobbel" buiten uw enkel, de laterale malleolus.
Laterale malleolusfracturen zijn het meest voorkomende type enkelbreuk.
Mediale malleolusfractuur
Een mediale malleolusfractuur vindt plaats aan het einde van het scheenbeen. Concreet beïnvloedt het de mediale malleolus, de knop in uw enkel.
Deze vereisen meestal een operatie omdat de bekleding van het bot, het periosteum, zich op het moment van de verwonding in de breukplaats vouwt en verhindert dat het bot geneest.
Bimalleolaire enkelfractuur
Bij een bimalleolaire enkelfractuur zijn beide knoppen in de enkel betrokken, waaronder de fibula (laterale malleolus) en het scheenbeen (mediale malleolus). Deze vereisen bijna altijd een operatie om te herstellen.
Het is het op een na meest voorkomende type enkelbreuk.
Bimalleolaire equivalente fractuur
Bij een bimalleolaire equivalente fractuur zijn beide knoppen en de ligamenten in de enkel betrokken.
Achterste malleolusfractuur
Een posterieure malleolusfractuur treedt op aan de achterkant van het scheenbeen.
Meestal gebeurt deze breuk met laterale malleolusfracturen. Dat komt omdat de posterieure malleolus en laterale malleolus ligamentbevestigingen delen.
Trimalleolaire fractuur
Een trimalleolaire fractuur omvat alle drie de delen van de enkel, waaronder de mediale (binnenkant), laterale (buitenkant) en posterieure (achter) malleoli. Net als bij een bimalleolaire fractuur, vereist dit meestal een operatie.
Pilon-fractuur
Een pilonfractuur treedt op in het “dak” van de enkel, dat zich aan het uiteinde van het scheenbeen bevindt. Het wordt ook wel een plafondbreuk genoemd.
Meestal gaat het bij deze verwonding ook om een fibulafractuur. De onderliggende talus wordt vaak tot op zekere hoogte beschadigd. Het kraakbeen dat de talus bedekt, is vaak ook beschadigd, dus waarschijnlijk zal artritis het gevolg zijn.
Een pilonfractuur wordt meestal veroorzaakt door zware verwondingen zoals vallen of auto-ongelukken.
Maisonneuve fractuur
Een Maisonneuve-fractuur omvat twee verwondingen: een enkelverstuiking en een breuk in het bovenste deel van de fibula. De pauze bevindt zich bij de knie.
Deze blessure ontstaat als je tijdens het draaien valt, waardoor de voet onhandig de grond raakt. Het komt het meest voor bij gymnasten, dansers en skiërs.
Syndesmotisch letsel
Deze blessure heeft invloed op het syndesmose-gewricht, dat zich tussen de fibula en het scheenbeen bevindt. Het wordt op zijn plaats gehouden door ligamenten.
Als alleen het ligament is geblesseerd, wordt dit ook wel een hoge enkelverstuiking genoemd.
De meeste syndesmotische verwondingen omvatten echter een ligamentverstuiking en ten minste één fractuur.
Wat te doen als u uw enkel breekt
Als u denkt dat u een gebroken enkel heeft, ga dan zo snel mogelijk naar een arts.
Ondertussen is dit wat u kunt doen om voor uzelf te zorgen:
- Houd het gewicht van uw voet af. Verhoog uw enkel en steun hem op kussens.
- Breng ijs aan. Dit minimaliseert pijn en zwelling.
- Druk uitoefenen. Als je bloedt, wikkel de wond dan in met een schoon verband.
Als uw enkelbreuk is veroorzaakt door een automatische botsing of letsel, of als het bot uit de huid steekt, roep dan onmiddellijk medische hulp in.
Röntgenfoto's van de enkel
Röntgenfoto's kunnen de locatie, het type en de ernst van uw enkelbreuk laten zien.
Dit zal uw arts helpen bij het bepalen van de juiste manier om uw verwonding te behandelen.
Behandeling van een gebroken enkel
Elke blessure is anders. De beste behandeling hangt af van het type en de ernst van uw enkelbreuk.
Ijs
U kunt direct na het letsel ijs aanbrengen om pijn en zwelling te verminderen. Wikkel het in een handdoek voordat u het op de huid legt.
Wandelschoen, gipsverband of spalk
Milde enkelbreuken kunnen worden behandeld met een wandelschoen, gipsverband of spalk. Deze behandelingen houden het bot op zijn plaats terwijl het geneest.
Voor ernstigere verwondingen moet u een operatie ondergaan voordat u een laars, gipsverband of spalk gebruikt.
Krukken
Krukken helpen u rond te lopen zonder de geblesseerde enkel te belasten. Ze worden gebruikt terwijl ze een laars, gipsverband of spalk dragen.
Vermindering
Als uw gebroken bot niet op zijn plaats is geraakt, moet uw arts het mogelijk fysiek terug op zijn plaats brengen. Deze niet-chirurgische behandeling wordt gesloten reductie genoemd.
Vóór de procedure kunt u een spierverslapper, kalmerend middel of algemene anesthesie krijgen om de pijn onder controle te houden.
Chirurgie
Een operatie wordt aanbevolen voor ernstige enkelbreuken die niet kunnen genezen met een laars, gipsverband of spalk.
Een chirurg kan metalen staven, schroeven of platen gebruiken om het bot opnieuw uit te lijnen. Dit houdt het bot op zijn plaats terwijl het geneest. De procedure wordt open reductie en interne fixatie genoemd.
Hersteltijd van de enkel
Over het algemeen genezen gebroken enkels binnen 6 tot 12 weken. Verwondingen die niet geopereerd hoeven te worden, kunnen binnen zes weken genezen. Gedurende deze tijd kan uw arts regelmatig röntgenfoto's maken om het bot te controleren.
Letsels die een operatie nodig hebben, kunnen 12 weken of langer duren om te genezen. Uw totale hersteltijd is afhankelijk van uw blessure, leeftijd en algehele gezondheid.
Hersteltips voor gebroken enkel
Tijdens herstel is het belangrijk om de aanbevelingen van uw arts op te volgen. Dit zal uw gebroken enkel helpen om op de juiste manier te genezen. Hier is wat u kunt doen om een soepel herstel te garanderen:
Voorkom druk
Probeer uw geblesseerde voet niet te gebruiken. Wanneer u loopt of beweegt, oefen dan geen gewicht op uw enkel uit totdat uw arts u dit heeft toegestaan.
Rust uit
Draag geen zware voorwerpen en doe geen sport. Als je ergens heen moet, vraag het dan aan familie of vrienden. Uw arts zal u vertellen wanneer het veilig is om uw enkel te gebruiken.
Fysiotherapie
Wanneer uw botten beginnen te genezen, kan uw arts u lichamelijke of ergotherapie laten doen.
Een fysiotherapeut of ergotherapeut kan u laten zien hoe u uw enkel traint. Deze bewegingen zullen de enkelbeenderen versterken.
Eet gezond
Zoals alle verwondingen heeft een gebroken enkel voldoende voedingsstoffen nodig om te genezen. Het eten van een gezond, goed afgerond dieet ondersteunt het herstel.
Niet roken
Roken vertraagt de genezing van botten. Sigarettenrook bevat ingrediënten die het vermogen van uw lichaam om nieuw botweefsel aan te maken, verstoren.
Stoppen met roken kan moeilijk zijn, maar een arts kan u helpen bij het opstellen van een plan om te stoppen met roken dat bij u past.
Woon vervolgafspraken bij
Tijdens herstel moet u regelmatig naar de dokter gaan. Ze zullen moeten controleren of uw bot correct geneest.
Gebroken enkel - kun je nog steeds lopen?
Doorgaans belet een kleine enkelfractuur u niet om te lopen. U kunt zelfs direct na de blessure lopen.
Als je een serieuze pauze hebt, moet je een paar maanden niet lopen. Naarmate uw enkel beter wordt, kunt u langzaam terugkeren naar uw normale activiteiten.
De afhaalmaaltijd
Een gebroken of gebroken enkel ontstaat wanneer een of meer botten in uw enkel breken. Deze botten omvatten het scheenbeen, kuitbeen en talus.
Gewoonlijk worden enkelbreuken veroorzaakt door vallen, zware sporten, auto-ongelukken of verwondingen waarbij overmatige kracht op de enkel wordt uitgeoefend.
De behandeling hangt af van de ernst van de pauze. Als u een kleine enkelbreuk heeft, kunt u een wandelschoen, gipsverband of spalk krijgen. Als het ernstig is, moet u mogelijk een operatie ondergaan om het bot opnieuw uit te lijnen.
Herstel kan 6 tot 12 weken duren. Ernstige enkelbreuken die een operatie vereisen, kunnen langer duren.
