Overzicht
Stenose verwijst naar een vernauwing of blokkering van een slagader als gevolg van de opeenhoping van een vettige substantie genaamd plaque (atherosclerose). Wanneer het gebeurt in de slagaders van het hart (kransslagaders), wordt het kransslagaderstenose genoemd.
Restenose ("re" + "stenose") is wanneer een deel van de slagader dat eerder werd behandeld voor blokkering, weer smal wordt.
In-stent restenose (ISR)
Angioplastiek, een type percutane coronaire interventie (PCI), is een procedure die wordt gebruikt om geblokkeerde slagaders te openen. Tijdens de procedure wordt bijna altijd een kleine metalen steiger, een hartstent genoemd, in de slagader geplaatst waar deze werd heropend. De stent helpt de slagader open te houden.
Wanneer een deel van een slagader met een stent verstopt raakt, wordt dit in-stent restenose (ISR) genoemd.
Wanneer zich een bloedstolsel of trombus vormt in een deel van een slagader met een stent, wordt dit een in-stenttrombose (IST) genoemd.
Symptomen van restenose
Restenose, met of zonder stent, treedt geleidelijk op. Het veroorzaakt geen symptomen totdat de blokkering erg genoeg is om te voorkomen dat het hart de minimale hoeveelheid bloed krijgt die het nodig heeft.
Wanneer zich symptomen voordoen, lijken ze meestal erg op de symptomen die de oorspronkelijke blokkering veroorzaakte voordat deze werd verholpen. Dit zijn meestal de symptomen van coronaire hartziekte (CAD), zoals pijn op de borst (angina pectoris) en kortademigheid.
IST veroorzaakt meestal plotselinge en ernstige symptomen. Het stolsel blokkeert meestal de hele kransslagader, zodat er geen bloed kan komen in het deel van het hart dat het levert, wat een hartaanval (myocardinfarct) veroorzaakt.
Naast de symptomen van een hartaanval, kunnen er symptomen zijn van complicaties zoals hartfalen.
Oorzaken van restenose
Ballonangioplastiek is de procedure die wordt gebruikt om coronaire stenose te behandelen. Het omvat het inrijgen van een katheter in het vernauwde deel van de kransslagader. Door de ballon op de punt van de katheter uit te zetten, wordt de plaque opzij geduwd, waardoor de slagader wordt geopend.
De procedure beschadigt de wanden van de slagader. Nieuw weefsel groeit in de gewonde wand terwijl de slagader geneest. Uiteindelijk bedekt een nieuwe bekleding van gezonde cellen, endotheel genaamd, de site.
Restenose treedt op omdat de elastische slagaderwanden de neiging hebben om langzaam weer naar binnen te bewegen nadat ze open zijn gestrekt. Ook vernauwt de slagader zich als de weefselgroei tijdens genezing excessief is.
Bare metal stents (BMS) werden ontwikkeld om de neiging van de heropende slagader om te sluiten tijdens genezing te helpen weerstaan.
De BMS wordt langs de slagaderwand geplaatst wanneer de ballon wordt opgeblazen tijdens angioplastiek. Het voorkomt dat de wanden weer naar binnen bewegen, maar er treedt nog steeds nieuwe weefselgroei op als reactie op de verwonding. Wanneer er te veel weefsel groeit, begint de slagader zich te vernauwen en kan restenose optreden.
Medicijnafgevende stents (DES) zijn nu de meest gebruikte stents. Ze hebben het probleem van restenose aanzienlijk verminderd, zoals blijkt uit de restenosepercentages die worden gevonden in een artikel uit 2009 gepubliceerd in American Family Physician:
- ballonangioplastiek zonder stent: 40 procent van de patiënten ontwikkelde restenose
- BVK: 30 procent ontwikkelde restenose
- DES: minder dan 10 procent ontwikkelde restenose
Atherosclerose kan ook restenose veroorzaken. Een DES helpt restenose als gevolg van nieuw weefselgroei te voorkomen, maar heeft geen invloed op de onderliggende aandoening die stenose veroorzaakte.
Tenzij uw risicofactoren veranderen na het plaatsen van een stent, blijft er zich plaque ophopen in uw kransslagaders, ook in stents, wat kan leiden tot restenose.
Er kan zich een trombose of bloedstolsel vormen wanneer stollingsfactoren in het bloed in contact komen met iets dat lichaamsvreemd is, zoals een stent. Gelukkig ontwikkelt IST zich volgens het National Heart Lung and Blood Institute in slechts ongeveer 1 procent van de coronaire stents.
Tijdlijn voor het optreden van restenose
Restenose, met of zonder plaatsing van een stent, treedt meestal op tussen drie en zes maanden nadat de slagader opnieuw is geopend. Na het eerste jaar is het risico op het ontwikkelen van restenose door overmatige weefselgroei erg klein.
Restenose van onderliggende CAD duurt langer om zich te ontwikkelen en treedt meestal een jaar of langer op nadat de oorspronkelijke stenose is behandeld. Het risico op restenose blijft bestaan totdat de risicofactoren voor hartaandoeningen zijn verminderd.
Volgens het National Heart, Lung and Blood Institute treden de meeste IST's op in de eerste maanden na plaatsing van de stent, maar is er een klein, maar significant risico tijdens het eerste jaar. Het gebruik van bloedverdunners kan het risico op IST verminderen.
Diagnose van restenose
Als uw arts restenose vermoedt, zullen ze meestal een van de drie tests gebruiken. Deze tests helpen om informatie te krijgen over de locatie, grootte en andere kenmerken van een blokkering. Zij zijn:
- Coronair angiogram. Kleurstof wordt in de slagader geïnjecteerd om blokkades aan het licht te brengen en op een röntgenfoto te laten zien hoe goed het bloed stroomt.
- Intravasculaire echografie. Geluidsgolven worden uitgezonden door een katheter om een beeld te creëren van de binnenkant van de slagader.
- Optische coherentietomografie. Lichtgolven worden uitgezonden door een katheter om afbeeldingen met een hoge resolutie van de binnenkant van de slagader te maken.
Behandeling van restenose
Restenose die geen symptomen veroorzaakt, heeft meestal geen behandeling nodig.
Wanneer de symptomen verschijnen, verergeren ze meestal geleidelijk, dus er is tijd om de restenose te behandelen voordat de slagader volledig sluit en een hartaanval veroorzaakt.
Restenose in een slagader zonder stent wordt gewoonlijk behandeld met ballonangioplastiek en DES-plaatsing.
ISR wordt meestal behandeld met het inbrengen van een andere stent (meestal een DES) of angioplastiek met behulp van een ballon. De ballon is bedekt met medicatie die op een DES wordt gebruikt om weefselgroei te remmen.
Als restenose blijft optreden, kan uw arts een coronaire bypassoperatie (CABG) overwegen om het plaatsen van meerdere stents te vermijden.
Soms, als u liever geen ingreep of operatie heeft of deze niet goed verdraagt, worden uw symptomen alleen met medicatie behandeld.
IST is bijna altijd een noodgeval. Tot 40 procent van de mensen met een IST overleeft het niet. Op basis van de symptomen wordt een behandeling voor instabiele angina of een hartaanval gestart. Gewoonlijk wordt PCI uitgevoerd om te proberen de slagader zo snel mogelijk te heropenen en hartschade te minimaliseren.
Het is veel beter om een IST te voorkomen dan om het te behandelen. Dat is de reden waarom u, naast een dagelijkse aspirine voor het leven, andere bloedverdunners kunt krijgen, zoals clopidogrel (Plavix), prasugrel (Effient) of ticagrelor (Brilinta).
Deze bloedverdunners worden over het algemeen gedurende minimaal een maand ingenomen, maar meestal gedurende een jaar of langer, na plaatsing van de stent.
Outlook en preventie van restenose
De huidige technologie heeft het veel minder waarschijnlijk gemaakt dat u restenose krijgt door overgroei van weefsel na een angioplastiek of plaatsing van een stent.
De geleidelijke terugkeer van de symptomen die u had vóór de eerste blokkering in de slagader is een teken dat er restenose optreedt en u moet uw arts raadplegen.
U kunt niet veel doen om restenose te voorkomen als gevolg van overmatige weefselgroei tijdens het genezingsproces. U kunt echter restenose als gevolg van een onderliggende coronaire hartziekte helpen voorkomen.
Probeer een gezonde levensstijl aan te houden die niet roken, gezonde voeding en matige lichaamsbeweging omvat. Dit kan het risico op opbouw van tandplak in uw bloedvaten verminderen.
Het is ook onwaarschijnlijk dat u IST krijgt, vooral niet nadat u een maand of langer een stent heeft gehad. In tegenstelling tot ISR is IST echter meestal zeer ernstig en veroorzaakt vaak de plotselinge symptomen van een hartaanval.
Daarom is het vooral belangrijk om IST te voorkomen door bloedverdunners in te nemen zolang uw arts dit aanbeveelt.
.jpg)
