Een Freudiaanse slip, of parapraxis, verwijst naar wat je ook een slip of the tongue zou kunnen noemen.
Het is wanneer je één ding wil zeggen, maar in plaats daarvan iets heel anders zegt. Het gebeurt vaak wanneer u aan het praten bent, maar het kan ook voorkomen wanneer u iets typt of opschrijft - en zelfs in uw geheugen (of het ontbreken daarvan).
Volgens het psychoanalytische denken kun je deze vergissingen herleiden tot onbewuste verlangens en driften, of dat nu:
- dingen die je eigenlijk wilt zeggen maar niet in staat bent om uit te drukken
- ongerealiseerde gevoelens die nog niet in uw rijk van bewuste gedachten zijn binnengekomen
Freudiaanse misstappen komen ongelooflijk vaak voor. Maar hebben ze werkelijk altijd betrekking op geheime impulsen en onuitgesproken verlangens, of is er een eenvoudiger verklaring?
Waar het idee vandaan komt
Sigmund Freud, oprichter van de psychoanalyse, was een van de eersten die over Freudiaanse misstappen sprak, hoewel hij niet zijn eigen naam gebruikte om ze te beschrijven.
Hij besprak wat hij in het Duits 'Fehlleistungen' of foutieve acties noemde, uitvoerig in zijn boek uit 1901, 'The Psychopathology of Everyday Life'.
Onderzoek wijst echter wel op voorbeelden die dateren van vóór Freud, zoals in Shakespeare's 'Hamlet'.
Volgens Freud lekken stukjes van het onbewuste uit in bewust gedrag, en dit zet je ertoe aan iets anders te zeggen dan je van plan was.
Deze herinnering vervalt en fouten treden op wanneer gedachten of verlangens die je hebt onderdrukt (bewust weggeduwd) of onderdrukt (begraven zonder na te denken) weer de kop opsteken.
Tegenwoordig zou een zogenaamde freudiaanse slip elke vorm van spelfout kunnen beschrijven. Deze fouten hebben niet altijd een psychoanalytische interpretatie.
Een kind dat zijn leraar bijvoorbeeld per ongeluk 'moeder' noemt, maakt eenvoudigweg de overgang van het grootste deel van de dag bij zijn moeder naar het grootste deel van de dag bij zijn leraar. Een gestreste ouder die een kind bij de naam van een ander kind (of de gezinshond) noemt, is vaak gewoon druk en moe.
Typen en voorbeelden
In zijn boek "Freud's Theory and Its Use in Literary and Cultural Studies" deelt professor Henk de Berg Freudiaanse slips in de volgende categorieën in.
Vergeetachtigheid gekoppeld aan onderdrukking
Bij bepaalde freudiaanse misstappen gaat het eerder om een verspreking dan om de tong.
Volgens de psychoanalytische theorie kan je geest reageren door herinneringen aan die gebeurtenis weg te duwen als je iets ervaart dat schaamte, angst of pijn veroorzaakt. Als je later in je leven iets tegenkomt dat lijkt op die gebeurtenis, zou je dat ook kunnen vergeten.
Stel dat je als kind werd gebeten door een hond. Deze hond had een vrij zachtaardig karakter, maar op een dag prikte en prikte je hem, waarschuwend gegrom negerend, totdat hij op je arm beet.
Je had verschillende hechtingen nodig, maar afgezien van een licht wantrouwen jegens grote honden, heb je geen herinnering aan het incident of de naam van de hond, die Nottingham was.
Maar als een nieuwe collega, Carl Nottingham, je team komt versterken, vind je het beschamend moeilijk om zijn achternaam te onthouden. Je herinnert je "Carl" prima, maar tekent consequent een blanco voor wat er daarna komt.
Een psychoanalytische interpretatie zou kunnen suggereren dat je geest de herinnering aan zijn naam vermijdt, omdat het kan leiden tot verborgen herinneringen aan de hond Nottingham en de traumatische ervaring van gebeten te worden.
Vergeetachtigheid gekoppeld aan verlangen
Een ander soort geheugenstrookje kan optreden wanneer u iets wel of niet wilt doen.
Die lange takenlijst met belangrijke boodschappen en klusjes die u steeds misplaatst? De psychoanalyse zou waarschijnlijk de verklaring bieden dat u de lijst blijft verliezen om die minder dan prettige taken uit te stellen.
Hier is nog een voorbeeld: op een dag na een lezing praat je met een buitengewoon aantrekkelijke klasgenoot, die je vervolgens een lift naar huis aanbiedt. Terwijl je gesprek vordert, bloeit een verliefdheid op. Het enige waar u aan kunt denken, is hoe u ze weer kunt zien.
Wanneer u buiten uw huis uit de auto stapt, laat u uw portemonnee en telefoon onbewust achter onder de passagiersstoel. Zodra je je realiseert, zoek je je klasgenoot op in de klassenlijst, zodat je contact kunt opnemen om je bezittingen terug te vorderen.
Misschien dacht je eigenlijk niet: "Ik laat mijn spullen in de auto, zodat we elkaar later kunnen afspreken." Toch zou psychoanalytische redenering kunnen suggereren dat dit verlangen je ertoe bracht deze dingen te 'vergeten', zodat je een reden zou kunnen hebben om contact op te nemen met je klasgenoot.
Gesproken vervormingen
Dit is waar de meeste mensen aan denken als ze horen over freudiaanse misstappen - vergissingen in je spreken die niet zo logisch zijn.
Herinner je je collega Carl Nottingham nog? Misschien gebruikt u in plaats van simpelweg zijn naam te vergeten, consequent de verkeerde naam. U vervangt Twickingham, Birmingham, Nortonsen - tot het punt waarop uw onvermogen om te onthouden een lopende grap wordt op kantoor.
Dit gebeurt niet met opzet. Je brein probeert gewoon een compromis te vinden tussen je bewuste en onbewuste gedachten.
Horen ze niet seksueel te zijn?
In de moderne cultuur wordt vaak aangenomen dat freudiaanse misstappen - voornamelijk gesproken vervormingen - seksuele ondertonen hebben. Dit is waarschijnlijk op zijn minst gedeeltelijk te wijten aan het feit dat mensen Freud associëren met zijn werk aan psychoseksuele ontwikkeling.
"Dus ik zal je dan na het werk oplikken?" zou je tegen je partner kunnen zeggen. Er is niet veel reden voor nodig om te begrijpen waar dit vandaan komt, vooral als je een sexy afspraak hebt gepland voor de avond.
Mislukkingen van seksuele aard komen vrij vaak voor. Je zou tijdens je geologische presentatie "erectie" kunnen vervangen door "eruptie", of "vaginaal" kunnen zeggen in plaats van "maagdelijk" wanneer je hardop voorleest.
Psychoanalyse zou deze waarschijnlijk herleiden tot gedachten over seks die net onder je bewuste geest op de loer liggen.
Onthullen ze eigenlijk iets?
De aard van freudiaanse misstappen maakt het moeilijk om ze in een onderzoekssetting te bestuderen, vooral omdat ze zo willekeurig gebeuren.
Als ze verband houden met onbewuste verlangens, zoals Freud suggereerde, zouden onderzoekers je onderbewustzijn moeten onderzoeken om steun te vinden voor het bestaan van die verlangens.
Omdat de psychoanalyse stelt dat uitglijden optreedt als een tijdelijke vertraging in uw vermogen om die gedachten onderdrukt te houden, zou onderzoek ook een nadere beschouwing van dit interne conflict vereisen.
Omdat experts beperkte middelen hebben om onbewuste gedachten en interne conflicten te meten, hebben ze nog geen sluitend bewijs gevonden dat freudiaanse misstappen een direct gevolg zijn van onbewuste driften of impulsen die je hebt.
Een team van onderzoekers onderzocht mogelijke verklaringen voor Freudiaanse misstappen in 1992, waarbij ze keken naar interne conflicten over het beheersen van ongewenste gewoonten en emoties die door hypnose werden veroorzaakt.
Ze meldden dat er een verband leek te bestaan tussen uitglijden en bijbehorende gedachten, wat toekomstig onderzoek over het onderwerp aanmoedigde. Ze wezen echter ook op de talrijke tekortkomingen in hun studies en benadrukten de moeilijkheid om zinvolle resultaten te vinden. En op dit punt is het onderzoek meer dan twee decennia oud.
Onderzoekers merkten echter een duidelijk verband op tussen seksgerelateerde schuld en Freudiaanse misstappen van seksuele aard. Mensen met een hoger niveau van seksuele schuld lijken meer van deze fouten te maken, mogelijk omdat ze intern in conflict zijn over het vermijden of zoeken van mensen tot wie ze zich aangetrokken voelen. Maar nogmaals, dit zijn geen harde bevindingen.
Alternatieve verklaringen
Als freudiaanse misstappen niet gebeuren als gevolg van onze diepste verlangens die zich eindelijk laten gelden, wat dan doet veroorzaken ze? Beschouw dit handvol plausibele, zij het iets minder intrigerende, verklaringen.
Afleiding
Als je ooit hebt geprobeerd iets op te schrijven terwijl je naar iemand luisterde over iets dat niets met iets te maken heeft, heb je misschien in plaats daarvan enkele van hun woorden opgeschreven.
Stel dat je aan het chatten bent met vrienden, maar dat je gedachten zijn afgedwaald om na te denken over wat je later op je date zult aantrekken. Je trekt weer de aandacht wanneer je vriend met een hand voor je gezicht zwaait en vraagt: "Luister je wel?"
"Ja! Sorry! Ik was me absoluut aan het aankleden ', zegt u, terwijl u onthult waar uw gedachten werkelijk waren.
Herinner je je die aantrekkelijke klasgenoot nog die je naar huis bracht? U had uw portemonnee en telefoon gemakkelijk kunnen achterlaten, omdat u zo werd afgeleid door uw nieuwe verliefdheid dat u vergat op die essentiële zaken te letten bij het uitstappen.
Ongeluk
Taal - elke taal - kan complex zijn. Als je volwassen bent, ken je duizenden woorden, dus het is redelijk om af en toe wat door elkaar te halen.
Net als elk ander systeem maken de hersennetwerken die verantwoordelijk zijn voor spraak af en toe fouten. Dit is volkomen normaal. U merkt het misschien wanneer het geluid van een later woord bijvoorbeeld naar voren kruipt in een eerder woord. Dit kan een woord opleveren dat varieert van onzinnig tot ronduit ondeugend.
Spoonerisms, of het wisselen tussen de eerste woordgeluiden, kan ook resulteren in: "Je kuste de laatste mijt" in plaats van "Je hebt de laatste vlieger gemist".
De kracht van suggestie
Als je ooit hebt geprobeerd iets specifieks uit je hoofd te zetten, kun je waarschijnlijk bevestigen dat het vaak weer in je opkomt.
Alleen al door te proberen niet aan iets te denken, wordt de kans nog groter dat u erover nadenkt, zoals een experiment bewees.
Zeg jij werkelijk heeft een badkamer nodig en iemand zegt: "Oké, denk maar niet aan watervallen." Het is redelijk veilig om te zeggen dat je meteen aan watervallen begint te denken - en stromende rivieren en regenbuien.
Als je iets aan je hoofd hebt, merk je misschien dat het op dezelfde manier in een gesprek terechtkomt. Weet je hoe iemand die zegt "probeer je er geen zorgen over te maken" je nog angstiger kan maken? Zoiets is het.
het komt neer op
Dus je hebt een Freudiaanse slip of twee gemaakt. Maak je er niet te veel zorgen over - de meeste mensen maken ze vrij regelmatig. Zelfs als je iets zei dat grenst aan ongepast voor een kamer vol mensen, zullen degenen die het hebben opgemerkt het waarschijnlijk vrij snel vergeten.
Als je per ongeluk je ouder bij de naam van je partner noemt of zegt: 'Ik vind het geweldig om je op te eten', wil nog niet zeggen dat er iets verontrustends of sinisters in je onderbewustzijn wonen. Vaker wel dan niet, betekent het waarschijnlijk dat uw gedachten ergens anders zijn.