Het overleven van een traumatische gebeurtenis kan tegenstrijdige (en volkomen normale) gevoelens oproepen:
- verdriet voor degenen die het niet hebben overleefd
- opluchting, dankbaarheid en een overweldigend gevoel van je eigen geluk
U kunt ook meer verontrustende emoties opmerken. Veel mensen die trauma's en andere levensbedreigende situaties doormaken, ontwikkelen schuldgevoelens voor de overlevenden, wat verwijst naar sterke en aanhoudende gevoelens van wroeging, persoonlijke verantwoordelijkheid en verdriet.
Hoewel schuldgevoelens van overlevenden vaak worden geassocieerd met grootschalige tragedies, terreurdaden, genocide en andere massale wreedheden, kan het ook in andere situaties voorkomen:
- na het ervaren van een militair conflict
- wanneer u werkt als brandweerman, politieagent, medische hulpverlener of andere eerstehulpverlener
- na een natuurramp te hebben meegemaakt
- na getuige te zijn geweest van een massale schietpartij of andere gewelddaad
- wanneer een broer, zus of ouder te maken krijgt met misbruik
- wanneer een geliefde de diagnose krijgt van een genetische aandoening of een andere levensbedreigende aandoening, zoals kanker
- als je je baan hebt behouden, gezond bent gebleven of op een andere manier hebt gedijen tijdens de COVID-19-pandemie
Overlevende schuld wordt meer als een symptoom dan als een specifieke geestelijke gezondheidstoestand beschouwd, maar dat maakt het niet minder ernstig. Als dit niet wordt geadresseerd, kan het leiden tot langdurige emotionele stress, waaronder zelfmoordgedachten.
Hier volgt een nadere beschouwing van enkele veelvoorkomende tekenen van schuldgevoelens en coping-tips bij overlevenden.
Hoe het voelt
Mensen die met schuldgevoelens van overlevenden leven, ervaren schuldige of berouwvolle gevoelens over de traumatische gebeurtenis. Wanneer deze gevoelens zich in een cyclus of herhalende lus voordoen, kan het zijn dat je moeite hebt om je gedachten op iets anders te richten.
Je schuldgevoel kan eenvoudig betrekking hebben op je eigen overleving, maar je zou ook veel tijd kunnen besteden aan het nadenken over wat je anders had kunnen doen of hoe je anderen had kunnen helpen - zelfs als je geen specifieke actie had kunnen ondernemen om de uitkomst te veranderen .
Andere tekenen van schuldgevoelens bij overlevenden lijken op symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSD). In feite noemt de nieuwe editie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) schuldgevoelens en zelfbeschuldiging als symptomen van PTSD. Veel mensen met schuldgevoelens hebben ook PTSD, hoewel je het een zonder het ander kunt ervaren.
Naast schuldgevoelens of wroeging kun je ook last hebben van:
- flashbacks
- obsessieve of opdringerige gedachten
- slapeloosheid, nachtmerries en andere slaapproblemen
- abrupte stemmingswisselingen
- moeite met concentreren
- woede, prikkelbaarheid, verwarring of angst
- verlies van motivatie
- desinteresse in de dingen die je gewoonlijk leuk vindt
- een gevoel van ontkoppeling of onthechting van anderen
- een toegenomen verlangen om jezelf te isoleren
- gevoelens van wanhoop
- gedachten aan zelfmoord
- lichamelijke symptomen, zoals misselijkheid, lichaamsspanning en pijn, of veranderingen in eetlust
Naast gevoelens van persoonlijke verantwoordelijkheid voor de gebeurtenis of de uitkomst ervan, zelfs als je niets had kunnen doen om het gebeurde te veranderen, kun je ook verwrongen of extreem negatieve overtuigingen over jezelf of de wereld in het algemeen ontwikkelen.
U zou kunnen beginnen met:
- beschouw jezelf als een slecht persoon en geloof dat je een soort straf verdient
- geloof dat je niemand kunt vertrouwen
- twijfel aan je spirituele overtuigingen
- beschouw de wereld als een volkomen onrechtvaardige of gevaarlijke plek
Waarom het gebeurt
Hoewel iedereen schuldgevoelens van overlevenden kan ervaren, genezen veel mensen van trauma zonder ooit schuldgevoelens te ervaren.
Er is geen definitieve formule die uitlegt waarom sommige mensen zich schuldig voelen en anderen niet, maar experts zijn van mening dat de volgende factoren een rol kunnen spelen.
Eerdere ervaring met trauma
Als je een trauma hebt meegemaakt, in de kindertijd of op een ander moment in het leven, heb je een grotere kans om schuldgevoelens te ervaren.
In een kleine studie uit 2015 werd gekeken naar 32 vluchtelingen tussen de 11 en 20 jaar. Onderzoekers ontdekten dat blootstelling aan een groter aantal traumatische gebeurtenissen gevoelens van zowel schuld als schaamte leek te vergroten. Ze vonden ook een verband tussen het ervaren van meer trauma en de ernst van de symptomen.
Als je in het verleden een trauma hebt gehad, of het nu gaat om verwaarlozing, natuurrampen of een auto-ongeluk, heb je niet alleen meer kans op schuldgevoelens nadat je een ander trauma hebt meegemaakt.U heeft ook meer kans op ernstigere symptomen. Je zou zelfs kunnen gaan denken aan jezelf als de "gemene deler" en alle schuld op je nemen of je fixeren op de (valse) overtuiging dat jouw aanwezigheid het trauma veroorzaakte.
Bestaande psychische symptomen
Volgens de DSM-5 kunnen onderliggende geestelijke gezondheidsproblemen, waaronder depressie en angststoornissen, het risico op schuldgevoelens en andere PTSS-symptomen na een trauma vergroten.
Deze risicofactor kan een nieuwe complicatielaag toevoegen voor aanhoudende trauma's zoals de COVID-19-pandemie.
Afstandelijke richtlijnen, voortdurende verstoring van het dagelijks leven en routines, en mogelijk ernstige gezondheidsresultaten kunnen bijdragen aan uw stress en gevoelens van angst of depressie oproepen, zelfs als u ze nog nooit heeft meegemaakt vóór de pandemie.
Na verloop van tijd kan dit leed erger worden, vooral als meer van uw dierbaren te maken krijgen met gezondheidsgevolgen of andere effecten van de pandemie, zoals banenverlies.
Als u zelf maar minimale verstoringen heeft ondervonden, vooral in vergelijking met dierbaren, kunt u zich schuldig of beschaamd gaan voelen over uw eigen relatieve veiligheid.
Persoonlijkheidsfactoren
suggereert een verband tussen schuldgevoelens van overlevenden en onderdanig gedrag. Onderzoekers denken dat dit een evolutionaire component kan hebben.
Met andere woorden, je zou je onderdaniger kunnen gedragen in sociale situaties als je:
- bang zijn voor neerhalen, bedreigingen of andere negatieve reacties van leeftijdsgenoten
- geloof dat uw succes of welzijn anderen ervan weerhoudt hetzelfde te ervaren
- denk dat je beter af bent dan anderen
Onderdanig gedrag helpt dus effectief het welzijn van uw sociale groep als geheel te bevorderen. Dit zou kunnen helpen verklaren waarom meer sociaal onderdanige mensen vaak schuldgevoelens ontwikkelen wanneer een traumatische gebeurtenis het welzijn van de groep beïnvloedt.
De onderzoekers brachten ook onderdanig sociaal gedrag in verband met introversie. Hoewel introversie niet automatisch betekent dat je meer kans hebt op schuldgevoelens van de overlevende, kan het van invloed zijn op de manier waarop je ermee omgaat.
Eigenwaarde kan ook een rol spelen. Aangezien een laag zelfbeeld vaak vaste ideeën over uw eigen capaciteiten of gevoel van waarde met zich meebrengt, kan het gedachten aanwakkeren als:
- Waarom deed ik overleven?
- Ik verdien het niet om hier te zijn.
- Als ik iets anders had gedaan, was dat niet gebeurd.
- Ik kon het niet stoppen, dus het is allemaal mijn schuld.
Minder sociale steun
De DSM-5 merkt op dat sociale ondersteuning, zowel voor als na een trauma, kan helpen beschermen tegen PTSD.
Eenzaamheid kan elke vorm van emotioneel leed verergeren, omdat gevoelens die je niet kunt delen of anderszins uiten gemakkelijk overweldigend kunnen worden.
Als je geen steun van anderen hebt, kan het zijn dat je je fixeert op verkeerde overtuigingen over het trauma, inclusief je eigen verantwoordelijkheidsgevoel. Je zou zelfs kunnen aannemen dat anderen jou de schuld geven, net zoals jij jezelf de schuld geeft.
Onbehulpzame copingvaardigheden
Mensen gaan op verschillende manieren om met de gevolgen van trauma. Sommige van deze strategieën hebben minder voordelen dan andere.
Het is niet ongebruikelijk om te proberen herinneringen aan het trauma te onderdrukken of te vermijden om te ontsnappen aan ongewenste emoties zoals schuld en verdriet. U kunt ook proberen schuldgevoelens volledig te ontkennen, of u kunt eraan toegeven door de schuld te geven en te accepteren die u niet verdient.
Bij gebrek aan sociale steun en andere nuttige coping-strategieën, kunt u ook alcohol of andere middelen gebruiken om emotionele stress te verdoven en gevoelens van angst of depressie op een afstand te houden.
Veel mensen vinden dat deze strategie enige tijdelijke verlichting biedt, maar het kan nog steeds negatieve effecten hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid op de lange termijn. Bovendien kan een verhoogd middelengebruik soms schuldgevoelens en depressie verergeren.
Hoe om te gaan
Schuldgevoelens, samen met elk ander leed dat u kunt ervaren na een traumatische gebeurtenis, gaan vaak na verloop van tijd voorbij.
De onderstaande strategieën kunnen u helpen om met schuldgevoelens om te gaan en de impact ervan te verminderen totdat het op natuurlijke wijze begint op te heffen.
Werk aan acceptatie
Na een traumatische gebeurtenis kan acceptatie ongelooflijk moeilijk aanvoelen. Je moet de gebeurtenis zelf accepteren, waaronder het erkennen en accepteren van het verlies van dierbaren of je manier van leven. Maar je moet ook schuld, verdriet en alle andere emoties die uit dat trauma voortkomen erkennen en accepteren.
Herinneringen aan de traumatische gebeurtenis vermijden of blokkeren lijkt soms nuttiger. Vermijding weerhoudt je er immers van om verontrustende en ongewenste emoties opnieuw te ervaren als je er niet klaar voor bent om het hoofd te bieden. Toch werken vermijding en ontkenning over het algemeen niet als langetermijnoplossingen.
Als je de tijd neemt om te rouwen en je gevoelens volledig te verwerken, wordt het vaak gemakkelijker om alle aspecten van het trauma te accepteren, inclusief het feit dat je de gebeurtenis niet hebt veroorzaakt en niets had kunnen doen om de uitkomst te veranderen.
Veel mensen vinden meditatie een nuttige benadering om te oefenen met het accepteren en reguleren van pijnlijke of moeilijke emoties.
Als meditatie niet werkt, kan het bijhouden van een dagboek ook helpen bij het uiten en verwerken van schuld, verdriet en ander emotioneel leed.
Probeer mindfulness en andere aardingsoefeningen
Mindfulness-technieken kunnen de focus op het huidige moment vergroten, waardoor het gemakkelijker wordt om verontrustende gedachten los te laten zonder jezelf erop te fixeren of te veroordelen.
Een paar snelle tactieken om mindfulness te stimuleren:
- Gaan wandelen. Richt uw aandacht op wat u ziet, hoort en voelt.
- Kleur, teken of krabbel.
- Probeer een snelle bodyscan of andere eenvoudige meditatie.
Vind hier meer aardingsoefeningen.
Praat met dierbaren
Emotionele steun van dierbaren kan een groot verschil maken na een trauma. Vrienden en familie kunnen steun bieden door naar uw verdriet te luisteren en u eraan te herinneren dat het niet uw schuld was.
Dierbaren die hun dankbaarheid uiten voor uw welzijn, kunnen u ook helpen herinneren dat er niets mis is met het voelen van opluchting of dankbaarheid voor uw eigen veiligheid. U kunt deze gevoelens hebben en nog steeds spijt hebben van de pijn en het lijden die anderen hebben ervaren.
Het delen van uw emoties met dierbaren die het trauma met u hebben meegemaakt, kan hen ook aanmoedigen hetzelfde te doen.
Vind je het moeilijk om je open te stellen voor mensen in je leven?
- Persoonlijke of online ondersteuningsgroepen kunnen u helpen contact te leggen met mensen in vergelijkbare situaties.
- Emoties uiten door middel van schrijven of kunst kan ook een groot verschil maken.
Ondersteuning vinden
Als tijd niet veel uitmaakt in gevoelens van schuldgevoelens of andere emotionele problemen, is praten met een therapeut of een andere professional in de geestelijke gezondheidszorg een goede volgende stap.
Een therapeut kan begeleiding bieden bij:
- het onderzoeken van onderliggende factoren die bijdragen aan schuldgevoelens, zoals gevoelens van persoonlijke verantwoordelijkheid
- werken door middel van depressie, angst, ongerustheid en ander leed
- Herformuleer en daag negatieve gedachten uit, niet alleen rond schuldgevoelens, maar ook over het trauma zelf
- het identificeren van nuttige copingvaardigheden en deze in de praktijk brengen
Online therapielijsten en zoekmachines kunnen u helpen contact te leggen met een lokale therapeut die gespecialiseerd is in PTSD, zo niet schuldgevoelens van overlevenden. Een eerstelijns zorgverlener of een gemeenschapscentrum voor geestelijke gezondheidszorg kan u ook helpen bij het vinden van een therapeut.
Niet veel providers bij u in de buurt? Bezorgd over veilig blijven tijdens COVID-19? U kunt ook toegang krijgen tot therapie via online platforms. Bekijk onze top 10 keuzes.
het komt neer op
Je schuldig voelen over overleven, zelfs slagen, terwijl anderen in plaats daarvan hebben geleden, dient alleen om je empathie en mededogen te illustreren. Hoewel deze gevoelens misschien van een goede plek komen, kunnen ze pijn en angst verergeren.
In plaats van jezelf te straffen omdat je er doorheen bent gekomen, kun je proberen om je overleving opnieuw te formuleren als een geschenk, een geschenk dat je met dankbaarheid en vriendelijkheid jegens anderen kunt betalen. Door te doen wat u kunt om dierbaren, zelfs vreemden, te steunen die blijven worstelen, kan uw leven zin en zin krijgen.
Crystal Raypole werkte eerder als schrijver en redacteur voor GoodTherapy. Haar interessegebieden omvatten Aziatische talen en literatuur, Japanse vertalingen, koken, natuurwetenschappen, seksuele positiviteit en geestelijke gezondheid. Ze zet zich in het bijzonder in om het stigma rond psychische problemen te helpen verminderen.