Wat veroorzaakt een slaapaanval door narcolepsie?
Narcolepsie is een chronische neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door overmatige slaperigheid. Slaperigheid is overdag vaak aanwezig, maar soms is de urgentie om te slapen overweldigend (slaapaanvallen).
Andere symptomen van narcolepsie zijn onder meer:
- levendige dromen of hallucinaties bij het inslapen (hypnogogische hallucinaties)
- zich tijdelijk verlamd voelen in de slaap (slaapverlamming)
- onderbroken nachtelijke slaap
- plotselinge aanvallen van spierzwakte overdag (kataplexie)
Kataplexie is het minst voorkomende symptoom hiervan, en veel mensen met narcolepsie ervaren het nooit. Narcolepsie met kataplexie wordt narcolepsie type 1 genoemd, terwijl narcolepsie zonder kataplexie narcolepsie type 2 wordt genoemd.
Van narcolepsie type 1 wordt gedacht dat het wordt veroorzaakt door een verlies van hypocretine in de hersenen. Hypocretine, ook bekend als orexine, is een van nature voorkomende chemische stof in de hersenen die belangrijk is voor waakzaamheid, REM-slaapregulatie, voeding en andere functies.
Onderzoekers onderzoeken genetische factoren, infectie, trauma en auto-immuniteit als mogelijke onderliggende oorzaken. De oorzaak van narcolepsie type 2 is niet bekend.
Hoe lang duren slaapaanvallen?
Gevoelens van overweldigende slaperigheid komen het vaakst voor in saaie eentonige situaties, maar ze kunnen plotseling en zonder waarschuwing optreden.
U kunt in slaap vallen tijdens een gesprek, aan uw bureau op het werk of zelfs tijdens het autorijden. U kunt ook een paar seconden in slaap vallen (microslaapjes) of een paar minuten, maar u voelt zich vaak verfrist (althans tijdelijk) na een kort dutje. Deze afleveringen komen vaker voor bij slaapgebrek of als de medicatie niet is geoptimaliseerd.
Afleveringen van kataplexie kunnen worden veroorzaakt door gelach, verrassing of andere sterke emoties en duren meestal maar een paar momenten.
Hoe voelt een slaapaanval?
Tijdens slaapaanvallen slaap je en ben je je niet bewust van je omgeving. Als je wakker wordt, voel je je vaak een tijdje minder slaperig.
Tijdens kataplexie verlies je spierspanning, maar ben je wakker en bewust van je omgeving. Afleveringen kunnen mild zijn en slechts enkele spieren aantasten. Wazig zicht, onduidelijke spraak, zwakke handgreep of knikken van de knieën kunnen bijvoorbeeld voorkomen.
Af en toe kunnen afleveringen meerdere spieren omvatten. Individuen kunnen op de grond vallen en tijdelijk niet reageren, ook al zijn ze wakker.
Hoeveel uur slaap moet ik krijgen om een slaapaanval te voorkomen?
De National Sleep Foundation beveelt 7 tot 9 uur nachtrust aan voor volwassenen en 8 tot 10 uur nachtrust voor tieners.
Naast de aanbevolen hoeveelheid slaap per nacht, raden veel experts korte dutjes overdag (15 tot 20 minuten) aan voor mensen met narcolepsie. Dutjes moeten strategisch worden getimed voor wanneer u het meest slaperig bent. Een dutje overdag halverwege de middag kan nuttig zijn om slaapaanvallen te minimaliseren.
Wat zou je aanbevelen voor angst die gepaard gaat met plotselinge slaapaanvallen?
In een kleine studie uit 2010 werden angstsymptomen gemeld bij meer dan 50 procent van de personen met narcolepsie. Dit gebied is echter niet goed bestudeerd.
Soms is de angst specifiek voor narcolepsie. Het kan voorkomen in de setting van een beangstigende droom met slaapverlamming tijdens de slaap. U kunt ook bang zijn voor een kataplexie-aanval of slaapaanval in een sociale situatie.
In elk van deze situaties kan kennis over de aandoening en de behandelingen ervan nuttig zijn. Voor meer doordringende angst kan het nuttig zijn om een therapeut of psycholoog te raadplegen.
Wat raadt u aan voor de verlegenheid die gepaard kan gaan met een plotselinge slaapaanval in een openbare omgeving?
Omdat narcolepsie zeldzaam is, vinden andere mensen misschien niet dat u een aandoening heeft en interpreteren ze slaapaanvallen verkeerd als luiheid of niet-zorgzaam. Dit kan leiden tot verlegenheid en sociaal isolement.
Door familie en vertrouwde vrienden voor te lichten over narcolepsie en de symptomen ervan, kan de steun en hulp bij gevoelens van isolatie toenemen.
Het kan handig zijn om werkgevers of schoolbestuurders te informeren over de diagnose en om aanpassingen te vragen, zoals tijd voor dutjes of rustpauzes. Volgens de Americans with Disabilities Act moeten werkgevers indien mogelijk redelijke aanpassingen maken.
Contact opnemen met een therapeut, psycholoog of lokale steungroepen kan erg nuttig zijn bij het ontwikkelen van coping-strategieën.
Is het mogelijk om slaapaanvallen met narcolepsie te voorkomen? Zullen ze na verloop van tijd verslechteren?
Narcolepsie wordt over het algemeen met medicijnen behandeld. Sommige medicijnen zijn effectief voor slaperigheid, sommige zijn effectief voor kataplexie, sommige zijn effectief voor andere bijbehorende symptomen en sommige zijn effectief voor meerdere symptomen.
Soms worden combinaties van medicijnen gebruikt. De American Academy of Sleep Medicine beoordeelt en actualiseert periodiek de aanbevelingen voor farmacologisch beheer.
Gedragsmaatregelen kunnen nuttig zijn. Dit zijn enkele aanbevelingen:
- Zorg voor de aanbevolen hoeveelheid nachtrust.
- Houd een consistent slaapschema aan.
- Vermijd cafeïne, stimulerende middelen en alcohol te vlak voor het slapengaan.
- Blijf actief gedurende de dag.
- Vermijd kalmerende medicijnen.
- Gebruik dutjes overdag strategisch.
Narcolepsie is een levenslange aandoening. De symptomen kunnen variëren, maar de ziekte verergert doorgaans niet na verloop van tijd.
Zijn er bronnen of online ondersteuningsgroepen die u zou aanbevelen voor mensen met narcolepsie?
Enkele bronnen voor narcolepsie die ik aanbeveel zijn:
- American Academy of Sleep Medicine
- Slaaponderwijs
- Nationaal instituut voor hart, long en bloed
- Nationaal instituut voor neurologische aandoeningen en beroerte
- Nationale organisatie voor zeldzame aandoeningen
- National Sleep Foundation
Narcolepsie-steungroepen:
- Narcolepsie-netwerk
- Wakker worden met narcolepsie
Dr. Janet Hilbert is een assistent-professor klinische geneeskunde aan de Yale University, in de sectie pulmonale, kritische zorg en slaapgeneeskunde. Ze is board-gecertificeerd in interne geneeskunde, longgeneeskunde, intensive care-geneeskunde en slaapgeneeskunde. Hilbert is medisch directeur van het Yale Noninvasive Ventilation Program. Ze is een actieve clinicus en docent, met een sterke toewijding aan gemeenschaps- en patiënteneducatie.