Aanpassingsstoornissen begrijpen
Aanpassingsstoornissen zijn een groep aandoeningen die kunnen optreden als u moeite heeft met een stressvolle levensgebeurtenis. Dit kunnen de dood van een geliefde, relatieproblemen of ontslag van het werk zijn. Hoewel iedereen met stress te maken heeft, hebben sommige mensen moeite met het omgaan met bepaalde stressfactoren.
Het onvermogen om zich aan de stressvolle gebeurtenis aan te passen, kan een of meer ernstige psychische symptomen en soms zelfs lichamelijke symptomen veroorzaken. Er zijn zes soorten aanpassingsstoornissen, elk type met verschillende symptomen en tekenen.
Aanpassingsstoornissen kunnen zowel volwassenen als kinderen treffen.
Deze aandoeningen worden behandeld met therapie, medicatie of een combinatie van beide. Met hulp kunt u meestal snel herstellen van een aanpassingsstoornis. De aandoening duurt meestal niet langer dan zes maanden, tenzij de stressfactor aanhoudt.
Herkennen van de symptomen van aanpassingsstoornis
De mentale en fysieke symptomen die gepaard gaan met een aanpassingsstoornis treden meestal op tijdens of onmiddellijk nadat u een stressvolle gebeurtenis heeft meegemaakt. Hoewel de aandoening niet langer dan zes maanden aanhoudt, kunnen uw symptomen aanhouden als de stressfactor niet wordt verwijderd. Sommige mensen hebben maar één symptoom. Anderen kunnen veel symptomen ervaren.
De mentale symptomen van aanpassingsstoornissen kunnen zijn:
- opstandige of impulsieve acties
- angstgevoelens
- gevoelens van verdriet, hopeloosheid of vastzitten
- huilen
- teruggetrokken houding
- gebrek aan concentratie
- verlies van eigenwaarde
- zelfmoordgedachten
Er is één type aanpassingsstoornis die verband houdt met zowel fysieke als psychologische symptomen. Deze lichamelijke symptomen kunnen zijn:
- slapeloosheid
- spiertrekkingen of trillen
- vermoeidheid
- pijn of pijn in het lichaam
- indigestie
Soorten aanpassingsstoornissen
Hieronder volgen de zes soorten aanpassingsstoornissen en hun symptomen:
Aanpassingsstoornis met depressieve stemming
Mensen bij wie dit type aanpassingsstoornis is vastgesteld, hebben de neiging om gevoelens van verdriet en hopeloosheid te ervaren. Het wordt ook geassocieerd met huilen. Het kan ook zijn dat u niet langer geniet van activiteiten die u vroeger deed.
Aanpassingsstoornis met angst
Symptomen geassocieerd met aanpassingsstoornis met angst zijn onder meer overweldigd, angstig en bezorgd zijn. Mensen met deze aandoening kunnen ook problemen hebben met concentratie en geheugen.
Voor kinderen wordt deze diagnose meestal geassocieerd met verlatingsangst van ouders en geliefden.
Aanpassingsstoornis met gemengde angst en depressieve stemming
Mensen met deze aanpassingsstoornis ervaren zowel depressie als angst.
Aanpassingsstoornis met gedragsstoornis
Symptomen van dit type aanpassingsstoornis hebben voornamelijk betrekking op gedragsproblemen zoals roekeloos rijden of beginnen met vechten.
Tieners met deze aandoening kunnen eigendommen stelen of vernielen. Ze kunnen ook beginnen met het missen van school.
Aanpassingsstoornis met gemengde verstoring van emoties en gedrag
Symptomen die verband houden met dit type aanpassingsstoornis zijn onder meer depressie, angst en gedragsproblemen.
Aanpassingsstoornis niet gespecificeerd
Degenen bij wie de niet-gespecificeerde aanpassingsstoornis is vastgesteld, hebben symptomen die niet in verband staan met de andere soorten aanpassingsstoornissen. Deze omvatten vaak lichamelijke symptomen of problemen met vrienden, familie, werk of school.
Wat veroorzaakt aanpassingsstoornissen?
Een verscheidenheid aan stressvolle gebeurtenissen kan een aanpassingsstoornis veroorzaken. Enkele veel voorkomende oorzaken bij volwassenen zijn:
- overlijden van een familielid of vriend
- relatieproblemen of echtscheiding
- grote levensveranderingen
- ziekte of een gezondheidsprobleem (bij jou of iemand met wie je in de buurt bent)
- verhuizen naar een nieuw huis of nieuwe plek
- plotselinge rampen
- geldproblemen of angsten
Typische oorzaken bij kinderen en tieners zijn onder meer:
- familiegevechten of problemen
- problemen op school
- angst voor seksualiteit
Wie loopt het risico om een aanpassingsstoornis te ontwikkelen?
Iedereen kan een aanpassingsstoornis ontwikkelen. Er is geen manier om te zeggen wie van een groep mensen die dezelfde stressfactor ervaart, er een zal ontwikkelen. Uw sociale vaardigheden en methoden om met andere stressfactoren om te gaan, kunnen bepalen of u al dan niet een aanpassingsstoornis ontwikkelt.
Hoe wordt een aanpassingsstoornis gediagnosticeerd?
Om gediagnosticeerd te worden met een aanpassingsstoornis, moet een persoon aan de volgende criteria voldoen:
- psychologische of gedragssymptomen ervaart binnen drie maanden na een identificeerbare stressfactor of stressfactoren die zich in uw leven voordoen
- meer stress hebben dan normaal zou zijn als reactie op een specifieke stressfactor, of stress die problemen met relaties veroorzaakt, op school of op het werk, of het ervaren van beide criteria
- de verbetering van de symptomen binnen zes maanden nadat de stressfactor of stressfactoren zijn verwijderd
- symptomen die niet het resultaat zijn van een andere diagnose
Hoe wordt een aanpassingsstoornis behandeld?
Als u een diagnose van een aanpassingsstoornis krijgt, heeft u waarschijnlijk baat bij behandeling. Het kan zijn dat u alleen een kortdurende behandeling nodig heeft of dat u gedurende een langere periode moet worden behandeld. Aanpassingsstoornis wordt meestal behandeld met therapie, medicijnen of een combinatie van beide.
Behandeling
Therapie is de primaire behandeling voor een aanpassingsstoornis. Uw arts of zorgverlener kan u aanraden om een professional in de geestelijke gezondheidszorg te raadplegen. Mogelijk wordt u doorverwezen naar een psycholoog of adviseur geestelijke gezondheidszorg. Als uw arts echter van mening is dat uw aandoening medicatie vereist, kan hij u doorverwijzen naar een psychiater of psychiatrisch verpleegkundige.
Door naar therapie te gaan, kunt u mogelijk terugkeren naar een normaal niveau van functioneren. Therapeuten bieden u hun emotionele steun en kunnen u helpen de oorzaak van uw aanpassingsstoornis te begrijpen. Dit kan u helpen vaardigheden te ontwikkelen om met toekomstige stressvolle situaties om te gaan.
Er zijn verschillende soorten therapieën die worden gebruikt om aanpassingsstoornissen te behandelen. Deze therapieën zijn onder meer:
- psychotherapie (ook wel counseling of gesprekstherapie genoemd)
- crisisinterventie (spoedeisende psychologische zorg)
- familie- en groepstherapieën
- steungroepen specifiek voor de oorzaak van de aanpassingsstoornis
- cognitieve gedragstherapie of CGT (die zich richt op het oplossen van problemen door onproductief denken en gedrag te veranderen)
- interpersoonlijke psychotherapie of IPT (kortdurende psychotherapiebehandeling)
Medicatie
Sommige mensen met aanpassingsstoornissen hebben ook baat bij het nemen van medicijnen. Medicijnen worden gebruikt om enkele van de symptomen van aanpassingsstoornissen, zoals slapeloosheid, depressie en angst, te verminderen. Deze medicijnen zijn onder meer:
- benzodiazepinen, zoals lorazepam (Ativan) en alprazolam (Xanax)
- niet-benzodiazepine anxiolytica, zoals gabapentine (Neurontin)
- SSRI's of SNRI's, zoals sertraline (Zoloft) of venlafaxine (Effexor XR)
Wat zijn de vooruitzichten op lange termijn?
De vooruitzichten voor herstel van een aanpassingsstoornis zijn goed als deze snel en correct wordt behandeld. Je zou snel moeten herstellen. De aandoening duurt bij de meeste mensen meestal niet langer dan zes maanden.
Hoe aanpassingsstoornissen te voorkomen
Er is geen gegarandeerde manier om een aanpassingsstoornis te voorkomen. Leren omgaan en veerkrachtig zijn, kan u echter helpen met stressfactoren om te gaan. Veerkrachtig zijn betekent in staat zijn om stressoren te overwinnen. U kunt uw veerkracht vergroten door:
- het ontwikkelen van een sterk netwerk van mensen om u te ondersteunen
- op zoek naar het positieve of de humor in moeilijke situaties
- gezond leven
- het opbouwen van een goed gevoel van eigenwaarde
Het kan nuttig zijn om u voor te bereiden op een stressvolle situatie als u weet dat u deze van tevoren moet aanpakken. Positief denken kan helpen. U kunt ook uw arts of therapeut bellen om te bespreken hoe u het beste met bijzonder stressvolle situaties om kunt gaan.
