Overzicht
Minocycline is een antibioticum uit de tetracyclinefamilie. Het wordt al meer dan 30 jaar gebruikt om een breed scala aan infecties te bestrijden.
Meer recent hebben onderzoekers de ontstekingsremmende, immuunmodulerende en neuroprotectieve eigenschappen aangetoond.
Sinds het einde van de jaren zestig hebben sommige reumatologen met succes tetracyclines gebruikt voor reumatoïde artritis (RA). Dit omvat minocycline. Naarmate er nieuwe klassen medicijnen beschikbaar kwamen, nam het gebruik van minocycline af. Tegelijkertijd toonden veel gecontroleerde onderzoeken aan dat minocycline gunstig was voor RA.
Minocycline is niet specifiek goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) voor gebruik bij RA. Het wordt af en toe 'off-label' voorgeschreven.
Ondanks de gunstige resultaten in proeven, wordt minocycline tegenwoordig over het algemeen niet gebruikt om RA te behandelen.
Over off-label drugsgebruik
Off-label drugsgebruik betekent dat een medicijn dat door de FDA is goedgekeurd voor één doel, wordt gebruikt voor een ander doel dat niet is goedgekeurd. Een arts kan het medicijn voor dat doel echter nog steeds gebruiken. Dit komt omdat de FDA het testen en goedkeuren van medicijnen reguleert, maar niet hoe artsen medicijnen gebruiken om hun patiënten te behandelen. Uw arts kan dus een medicijn voorschrijven waarvan hij denkt dat dit het beste is voor u. Meer informatie over off-labelgebruik van geneesmiddelen op recept.
Wat zegt het onderzoek?
Onderzoekers en klinische studies hebben sinds eind jaren dertig gesuggereerd dat bacteriën betrokken zijn bij het veroorzaken van RA.
Klinische en gecontroleerde onderzoeken naar het gebruik van minocycline voor RA in het algemeen concluderen dat minocycline gunstig en relatief veilig is voor mensen met RA.
Andere bestudeerde antibiotica zijn onder meer sulfa-verbindingen, andere tetracyclines en rifampicine. Maar minocycline is het onderwerp geweest van meer dubbelblinde onderzoeken en klinische onderzoeken vanwege zijn brede eigenschappen.
Vroege onderzoeksgeschiedenis
In 1939 isoleerden de Amerikaanse reumatoloog Thomas McPherson-Brown en collega's een virusachtige bacteriële stof uit RA-weefsel. Ze noemden het een mycoplasma.
Later begon McPherson-Brown met een experimentele behandeling van RA met antibiotica. Sommige mensen werden aanvankelijk erger. McPherson-Brown schreef dit toe aan het Herxheimer, of 'afsterven'-effect: wanneer bacteriën worden aangevallen, geven ze gifstoffen af die aanvankelijk de ziektesymptomen doen oplaaien. Dit geeft aan dat de behandeling werkt.
Op de langere termijn werden de patiënten beter. Velen bereikten remissie nadat ze het antibioticum tot drie jaar hadden ingenomen.
Hoogtepunten van onderzoeken met minocycline
Een meta-analyse in 2003 van 10 onderzoeken vergeleek tetracycline-antibiotica met conventionele behandeling of een placebo met RA.De studie concludeerde dat behandeling met tetracycline (en vooral minocycline) verband hield met verbetering die klinisch significant was.
Een gecontroleerde studie van minocycline uit 1994 met 65 deelnemers meldde dat minocycline gunstig was voor mensen met actieve RA. De meerderheid van de mensen in deze studie had gevorderde RA.
In een onderzoek uit 1995 onder 219 mensen met RA werd de behandeling met minocycline vergeleken met een placebo. De onderzoekers concludeerden dat minocycline effectief en veilig was bij milde tot matige gevallen van RA.
In een onderzoek uit 2001 onder 60 mensen met RA werd de behandeling met minocycline vergeleken met hydroxychloroquine. Hydroxychloroquine is een ziektemodificerend antireumatisch geneesmiddel (DMARD) dat vaak wordt gebruikt om RA te behandelen. De onderzoekers stelden dat minocycline effectiever was dan DMARD's voor vroege seropositieve RA.
Bij een follow-up van vier jaar werden 46 patiënten onderzocht in een dubbelblinde studie waarin de behandeling met minocycline werd vergeleken met een placebo. Het suggereerde ook dat minocycline een effectieve behandeling was voor RA. De mensen die met minocycline werden behandeld, hadden minder remissies en hadden minder traditionele therapie nodig. Dit was het geval, hoewel het verloop van minocycline slechts drie tot zes maanden duurde.
Het is belangrijk op te merken dat de meeste van deze onderzoeken betrekking hadden op het kortetermijngebruik van minocycline. McPherson-Brown benadrukte dat de behandelingskuur om remissie of significante verbetering te bereiken wel drie jaar kan duren.
Hoe werkt minocycline om RA te behandelen?
Het exacte mechanisme van minocycline als RA-behandeling wordt niet volledig begrepen. Naast antimicrobiële werking heeft minocycline ontstekingsremmende eigenschappen. In het bijzonder is aangetoond dat minocycline:
- beïnvloeden stikstofoxidesynthase, dat betrokken is bij de afbraak van collageen
- verbetering van interleukine-10, dat pro-inflammatoire cytokine in synoviaal weefsel (bindweefsel rond gewrichten) remt
- onderdrukken de B- en T-celfunctie van het immuunsysteem
Minocycline kan een synergetisch effect hebben. Dit betekent dat het de RA-behandeling kan verbeteren in combinatie met niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen of andere medicijnen.
Wie zou er baat hebben bij minocycline voor RA?
In de wetenschappelijke literatuur wordt gesuggereerd dat de beste kandidaten degenen zijn in het vroege stadium van RA. Maar een deel van het onderzoek geeft aan dat mensen met meer geavanceerde RA er ook baat bij kunnen hebben.
Wat is het protocol?
Het gebruikelijke medicijnprotocol in onderzoeksstudies is 100 milligram (mg) tweemaal daags.
Maar elk individu is anders en het minocyclineprotocol kan variëren. Sommige mensen moeten mogelijk beginnen met een lagere dosis en tot 100 mg of meer tweemaal daags werken. Anderen moeten mogelijk een pulserend systeem volgen, drie dagen per week minocycline nemen of dit afwisselen met andere medicijnen.
Net als een antibioticabehandeling voor de ziekte van Lyme, is er geen eenduidige benadering. Het kan ook tot drie jaar duren om in sommige gevallen van RA resultaten te zien.
Wat zijn de bijwerkingen?
Minocycline wordt over het algemeen goed verdragen. De mogelijke bijwerkingen zijn matig en vergelijkbaar met die van andere antibiotica. Ze bevatten:
- gastro-intestinale problemen
- duizeligheid
- hoofdpijn
- huiduitslag
- verhoogde gevoeligheid voor zonlicht
- vaginale schimmelinfectie
- hyperpigmentatie
De afhaalmaaltijd
Van minocycline, dat vooral langdurig wordt gebruikt, is aangetoond dat het de RA-symptomen verbetert en mensen in remissie helpt. Het wordt tegenwoordig niet veel gebruikt, ondanks zijn bewezen staat van dienst.
De gebruikelijke argumenten tegen het gebruik van minocycline voor RA zijn:
- Er zijn niet genoeg onderzoeken.
- Antibiotica hebben bijwerkingen.
- Andere medicijnen werken beter.
Sommige onderzoekers en reumatologen zijn het niet eens met deze argumenten en wijzen op de resultaten van bestaande onderzoeken.
Het is belangrijk om betrokken te zijn bij het plannen van uw behandeling en om de alternatieven te onderzoeken. Bespreek met uw arts wat het beste is voor uw specifieke situatie.
Als u minocycline wilt proberen en uw arts raadt het af, vraag dan waarom. Wijs op de gedocumenteerde geschiedenis van het gebruik van minocycline. Praat met de arts over de bijwerkingen van langdurig gebruik van steroïden in vergelijking met de relatief matige bijwerkingen van minocycline. Misschien wilt u een onderzoekscentrum zoeken dat heeft gewerkt met minocycline en RA.
