Vagina Overzicht

Definitie

Wanneer mensen over de vagina praten, bedoelen ze meestal de vulva, het buitenste deel van de vrouwelijke genitaliën. De vulva omvat de:

• schaamlippen
• vaginale opening
• clitoris
• urinebuis

De vagina is een spierkanaal bekleed met zenuwen en slijmvliezen. Het verbindt de baarmoeder en de baarmoederhals met de buitenkant van het lichaam, waardoor menstruatie, geslachtsgemeenschap en bevalling mogelijk zijn.

Anatomie en functie

Vaginale opening

De vaginale opening, ook wel de vaginale vestibule of introïtus genoemd, is de opening naar de vagina. Het bevindt zich tussen de urethra en de anus. De opening is waar menstruatiebloed het lichaam verlaat. Het wordt ook gebruikt om een ​​baby te baren en voor geslachtsgemeenschap.

Vaginale wand

De vaginale wand is gemaakt van spierweefsel bedekt met een slijmvlies, vergelijkbaar met het weefsel in je mond. De muur bevat lagen weefsel met veel elastische vezels. Het oppervlak van de muur bevat ook rugae, dit zijn plooien van extra weefsel waardoor de vagina kan uitzetten tijdens seks of bevalling.

De weefsels van de vaginawand ondergaan hormoongerelateerde veranderingen tijdens de menstruatiecyclus. De cellen in de buitenste laag van het weefsel slaan glycogeen op. Tijdens de eisprong wordt deze laag afgestoten. Het glycogeen wordt afgebroken door bacteriën en helpt de pH-waarde op peil te houden om de vagina te beschermen tegen mogelijk schadelijke bacteriën en schimmels.

Maagdenvlies

Het maagdenvlies is een dun membraan dat de opening naar de vagina omgeeft. Hoewel hymens in vorm en grootte kunnen variëren, hebben de meeste de vorm van een halve maan. Door deze vorm kan menstruatiebloed de vagina verlaten.

Wanneer iemand voor het eerst geslachtsgemeenschap heeft of iets in de vagina steekt, kan het maagdenvlies scheuren. Dit kan ook gebeuren tijdens zware inspanning.

Bepaalde vormen en typen maagdenvlies kunnen de menstruatie verstoren, tampons dragen of geslachtsgemeenschap hebben. Waaronder:

• Onperforeerd maagdenvlies. Een niet-geperforeerd maagdenvlies bedekt de opening naar de vagina volledig en blokkeert de menstruatie. Het moet worden gerepareerd met een kleine ingreep.
• Microperforatie maagdenvlies. Een micro-geperforeerd maagdenvlies is een heel dun membraan dat de vaginale opening bijna volledig bedekt. Kleine chirurgie wordt gebruikt om een ​​grotere opening te creëren.
• Septate maagdenvlies. Het membraan van een septaat maagdenvlies bevat een extra weefselband die twee openingen creëert. Het is behandeld met een kleine operatie.

Vagina diagram

Bekijk het interactieve 3D-diagram hieronder voor meer informatie over de vagina.

Vaginale aandoeningen

Veel aandoeningen kunnen de vagina aantasten. Hier is een overzicht van enkele van de belangrijkste.

Vaginitis

Vaginitis is een ontsteking van de vagina als gevolg van een infectie. Het kan ongemakkelijke symptomen veroorzaken, zoals:

• ontslag
• jeuk
• branderig gevoel

Er zijn verschillende soorten vaginitis, afhankelijk van de oorzaak. De meest voorkomende soorten zijn:

• Bacteriële vaginose (BV). BV is een bacteriële infectie die voortkomt uit een overgroei van gezonde vaginale bacteriën. Dit kan gebeuren wanneer iets de pH-waarde van de vagina verandert, zoals douchen. BV is geen seksueel overdraagbare aandoening (soa), maar seks met een nieuwe partner of meerdere partners kan iemands risico vergroten om het te ontwikkelen. BV kan witte of grijze afscheiding veroorzaken, maar het veroorzaakt niet altijd symptomen.
• Gist-infectie. Een vaginale schimmelinfectie treedt op wanneer er een overgroei is van een soort gist genaamd Candida albicans in de vagina. Vaginale schimmelinfecties komen zeer vaak voor. Symptomen kunnen zijn: jeuk, ontsteking en een dikke, witte afscheiding die eruitziet als cottage cheese. Gistinfecties kunnen meestal worden behandeld met vrij verkrijgbare antischimmelmiddelen (OTC).
• Trichomoniasis. Vaak aangeduid als "trich", is trichomoniasis een soa die wordt veroorzaakt door een parasiet die wordt genoemd Trichomonas vaginalis​Het veroorzaakt vaak een groene of gele afscheiding met een visgeur, evenals verbranding en roodheid. Het is behandeld met antibiotica. Om herinfectie te voorkomen, moeten beide partners worden behandeld.

Vaginisme

Vaginisme veroorzaakt onvrijwillige samentrekkingen van de vaginale spieren. De spiercontracties maken penetratie pijnlijk, zo niet onmogelijk. Het begint vaak wanneer iemand voor het eerst probeert geslachtsgemeenschap te hebben.

Er is geen enkele oorzaak, maar deze houdt vaak verband met seksueel trauma uit het verleden of emotionele factoren. Voor sommigen kan de angst voor pijnlijke seks als gevolg van vaginisme de spieren nog meer doen samentrekken, wat tot meer pijn leidt.

Soa's

Soa's worden overgedragen via seksueel contact en kunnen de vagina aantasten en symptomen veroorzaken die variëren van afscheiding tot genitale wratten of zweren. Sommige soa's veroorzaken geen symptomen en komen alleen voor tijdens routinematige screening. Veel voorkomende soa's zijn onder meer:

• chlamydia
• genitale herpes
• gonorroe
• genitale wratten

Vaginale atrofie

Vaginale atrofie zorgt ervoor dat de weefsels van de vagina krimpen en dunner worden, wat het kanaal kan verkleinen en de elasticiteit ervan kan verminderen. Het komt vaker voor tijdens de menopauze. Tijdens de menopauze daalt de oestrogeenproductie, waardoor de hoeveelheid vaginaal vocht afneemt en de pH van de vagina wordt verstoord.

Atrofie kan ook eerder in het leven optreden als gevolg van andere oorzaken van verminderd oestrogeen, zoals borstvoeding, verwijdering van de eierstokken en bepaalde medicijnen. Het kan vaginale droogheid, pijnlijke geslachtsgemeenschap en irritatie veroorzaken.

Vaginale verzakking

Vaginale verzakking treedt op wanneer de vagina zich uitstrekt of uitzet en uitsteekt op andere organen. Het komt zelden voor dat het alleen om de vagina gaat. Het weefsel dat de baarmoeder ondersteunt, rekt meestal ook uit, waardoor het tijdens het persen verzwakt.

Vaginale bevalling, frequente druk op de buik door obesitas of gespannen stoelgang en de menopauze kunnen het risico op verzakking vergroten.

Er zijn verschillende soorten verzakking waarbij de vagina kan worden betrokken, waaronder:

• cystocele, waarbij de voorkant van de vagina en de blaas betrokken is
• rectocele, waarbij de achterkant van de vagina en het rectum betrokken is
• enterocele, waarbij de voorkant van de vaginale wand en dunne darm betrokken is

Vaginale verzakking veroorzaakt niet altijd symptomen. Maar in sommige gevallen kan het een gevoel van volheid of zwaarte in het bekken veroorzaken. Anderen kunnen een trekkend gevoel in het gebied voelen.

Symptomen verdwijnen meestal wanneer iemand gaat liggen en kunnen erger worden bij het staan, een stoelgang hebben of iets optillen. Urineren tijdens het niezen, lachen of hoesten is ook mogelijk.

Vaginale kanker

Vaginale kanker is zeer zeldzaam. Er zijn verschillende soorten vaginale kanker, maar de meest voorkomende is plaveiselcelcarcinoom dat begint in het slijmvlies van de vagina. In de vroege stadia kan het geen symptomen veroorzaken. Maar als het zich verspreidt, kan het ongebruikelijke vaginale bloedingen, afscheiding of een knobbel in de vagina veroorzaken.

Tweederde van de vaginale kankers wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Als het vroeg wordt ontdekt, kan vaginale kanker vaak worden behandeld.

Symptomen van een vaginale aandoening

Symptomen van een vaginale aandoening kunnen variëren van mild tot ernstig en zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Hieronder volgen enkele veelvoorkomende symptomen:

• een verandering in de hoeveelheid, kleur of geur van vaginale afscheiding
• irritatie in of rond de vagina
• roodheid
• jeuk
• bloeden tijdens of na seks
• bloeden tussen periodes
• bloeden na de menopauze
• pijnlijke geslachtsgemeenschap

Vaginale aandoeningen reageren meestal het beste op de behandeling als ze vroeg worden opgemerkt, dus zorg ervoor dat u een arts raadpleegt als u een van deze symptomen opmerkt.

Tips voor vaginale gezondheid

Hoewel verschillende aandoeningen de vagina kunnen beïnvloeden, kunt u het risico op het ontwikkelen van veel van deze aandoeningen verminderen.

Volg deze tips om uw risico te verlagen:

• Vermijd douchen. De vagina reinigt zichzelf van nature. Douchen kan het natuurlijke evenwicht van bacteriën en schimmels verstoren, wat tot een infectie kan leiden.
• Vermijd geparfumeerde zeep en producten voor vrouwelijke hygiëne. Parfums in geparfumeerde hygiëneproducten, zoals zeep, pads en doekjes, kunnen de huid irriteren en de pH-balans van de vagina verstoren. Kies in plaats daarvan voor ongeparfumeerde producten.
• Wees seksueel verantwoordelijk. Gebruik altijd bescherming bij nieuwe partners en zorg ervoor dat u regelmatig soa-tests uitvoert.
• Doe Kegel-oefeningen. Deze helpen de bekkenbodemspieren te versterken, wat het risico op vaginale verzakking en bekkenbodemzwakte kan helpen verminderen. Leer hoe u ze moet doen.
• Laat je vaccineren. Praat met uw arts over vaccinaties ter bescherming tegen HPV en hepatitis B, die via seks kunnen worden overgedragen.
• Laat u regelmatig controleren. Raadpleeg uw arts voor regelmatige uitstrijkjes en screenings voor baarmoederhalskanker en HPV. De Amerikaanse Preventive Services Task Force beveelt aan dat vrouwen van 21 tot 65 jaar om de drie jaar een screening op baarmoederhalskanker krijgen met een uitstrijkje. Vrouwen van 30 tot 65 jaar kunnen het screeningsinterval verlengen tot vijf jaar als ze een HPV-test ondergaan in combinatie met een uitstrijkje.