Wat is ADHD?
Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is een psychische stoornis die bovengemiddelde niveaus van hyperactief en impulsief gedrag kan veroorzaken. Mensen met ADHD kunnen ook moeite hebben om hun aandacht op een enkele taak te concentreren of langdurig stil te zitten.
Zowel volwassenen als kinderen kunnen ADHD hebben. Het is een diagnose die de American Psychiatric Association (APA) erkent. Lees meer over soorten ADHD en symptomen bij zowel kinderen als volwassenen.
ADHD-symptomen
Een breed scala aan gedragingen wordt in verband gebracht met ADHD. Enkele van de meest voorkomende zijn:
- moeite hebben met focussen of concentreren op taken
- vergeetachtig zijn over het voltooien van taken
- gemakkelijk afgeleid zijn
- moeite hebben met stilzitten
- mensen onderbreken terwijl ze aan het praten zijn
Als u of uw kind ADHD heeft, kunt u enkele of al deze symptomen hebben. De symptomen die u heeft, zijn afhankelijk van het type ADHD dat u heeft. Bekijk een lijst met ADHD-symptomen die veel voorkomen bij kinderen.
Soorten ADHD
Om ADHD-diagnoses consistenter te maken, heeft de APA de aandoening in drie categorieën of typen gegroepeerd. Deze typen zijn overwegend onoplettend, overwegend hyperactiviteit-impulsief en een combinatie van beide.
Overwegend onoplettend
Zoals de naam al doet vermoeden, hebben mensen met dit type ADHD extreme moeite om zich te concentreren, taken af te ronden en instructies op te volgen.
Deskundigen denken ook dat veel kinderen met het onoplettende type ADHD mogelijk geen juiste diagnose krijgen omdat ze niet de neiging hebben om de klas te verstoren. Dit type komt het meest voor bij meisjes met ADHD.
Overwegend hyperactief-impulsief type
Mensen met dit type ADHD vertonen voornamelijk hyperactief en impulsief gedrag. Denk hierbij aan friemelen, mensen onderbreken terwijl ze aan het praten zijn en niet kunnen wachten op hun beurt.
Hoewel onoplettendheid bij dit type ADHD minder een probleem is, kunnen mensen met overwegend hyperactief-impulsieve ADHD het nog steeds moeilijk vinden om zich op taken te concentreren.
Gecombineerd hyperactief-impulsief en onoplettend type
Dit is het meest voorkomende type ADHD. Mensen met dit gecombineerde type ADHD vertonen zowel onoplettende als hyperactieve symptomen. Deze omvatten een onvermogen om op te letten, een neiging tot impulsiviteit en bovengemiddelde niveaus van activiteit en energie.
Het type ADHD dat u of uw kind heeft, zal bepalen hoe het wordt behandeld. Het type dat u heeft, kan in de loop van de tijd veranderen, dus uw behandeling kan ook veranderen. Lees meer over de drie soorten ADHD.
ADD versus ADHD
Je hebt misschien de termen "ADD" en "ADHD" gehoord en je hebt je afgevraagd wat het verschil tussen beide is.
ADD, of aandachtstekortstoornis, is een verouderde term. Het werd eerder gebruikt om mensen te beschrijven die problemen hebben met opletten, maar die niet hyperactief zijn. Het type ADHD dat overwegend onoplettend wordt genoemd, wordt nu gebruikt in plaats van ADD.
ADHD is de huidige overkoepelende naam van de aandoening. De term ADHD werd officieel in mei 2013, toen de APA de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) uitbracht.
Deze handleiding is waar artsen naar verwijzen bij het stellen van diagnoses voor psychische aandoeningen. Krijg een beter begrip van het verschil tussen ADD en ADHD.
Volwassen ADHD
Meer dan 60 procent van de kinderen met ADHD vertoont nog steeds symptomen als volwassenen. Maar voor veel mensen nemen de ADHD-symptomen af of worden ze minder frequent naarmate ze ouder worden.
Dat gezegd hebbende, behandeling is belangrijk. Onbehandelde ADHD bij volwassenen kan een negatief effect hebben op veel aspecten van het leven. Symptomen zoals moeite met het omgaan met de tijd, vergeetachtigheid en ongeduld kunnen problemen veroorzaken op het werk, thuis en in alle soorten relaties. Lees meer over de tekenen en symptomen van ADHD bij volwassenen en hoe deze uw leven kunnen beïnvloeden.
ADHD bij kinderen
Een op de 10 kinderen in de leeftijd van 5 tot 17 jaar krijgt de diagnose ADHD, waardoor dit een van de meest voorkomende neurologische ontwikkelingsstoornissen bij kinderen in de Verenigde Staten is.
Bij kinderen wordt ADHD doorgaans in verband gebracht met problemen op school. Kinderen met ADHD hebben vaak moeite om te slagen in een gecontroleerde klasomgeving.
Jongens hebben meer dan twee keer zoveel kans als meisjes om de diagnose ADHD te krijgen. Dit kan zijn omdat jongens de neiging hebben kenmerkende symptomen van hyperactiviteit te vertonen. Hoewel sommige meisjes met ADHD de klassieke symptomen van hyperactiviteit hebben, doen velen dat niet. In veel gevallen kunnen meisjes met ADHD:
- dagdroom vaak
- wees hyper-spraakzaam in plaats van hyperactief
Veel symptomen van ADHD kunnen typisch kindergedrag zijn, dus het kan moeilijk zijn om te weten wat ADHD-gerelateerd is en wat niet. Lees meer over hoe u ADHD bij peuters kunt herkennen.
Wat veroorzaakt ADHD?
Ondanks hoe vaak ADHD voorkomt, weten artsen en onderzoekers nog steeds niet wat de oorzaak is. Aangenomen wordt dat het een neurologische oorsprong heeft. Genetica kan ook een rol spelen.
Onderzoek suggereert dat een vermindering van dopamine een factor is bij ADHD. Dopamine is een chemische stof in de hersenen die helpt bij het overbrengen van signalen van de ene zenuw naar de andere. Het speelt een rol bij het opwekken van emotionele reacties en bewegingen.
Ander onderzoek suggereert een structureel verschil in de hersenen. Bevindingen geven aan dat mensen met ADHD een kleiner volume grijze stof hebben. Grijze materie omvat de hersengebieden die helpen bij:
- toespraak
- zelfbeheersing
- besluitvorming
- spiercontrole
Onderzoekers bestuderen nog steeds mogelijke oorzaken van ADHD, zoals roken tijdens de zwangerschap. Lees meer over de mogelijke oorzaken en risicofactoren van ADHD.
ADHD-testen en diagnose
Er is geen enkele test die kan uitwijzen of u of uw kind ADHD heeft. Een recent onderzoek heeft de voordelen van een nieuwe test voor het diagnosticeren van ADHD bij volwassenen benadrukt, maar veel artsen zijn van mening dat een ADHD-diagnose niet op basis van één test kan worden gesteld.
Om een diagnose te stellen, zal uw arts de symptomen beoordelen die u of uw kind de afgelopen zes maanden heeft gehad.
Uw arts zal waarschijnlijk informatie verzamelen van leraren of familieleden en kan checklists en beoordelingsschalen gebruiken om de symptomen te beoordelen. Ze doen ook een lichamelijk onderzoek om te controleren op andere gezondheidsproblemen. Lees meer over ADHD-beoordelingsschalen en wat ze wel en niet kunnen doen.
Als u vermoedt dat u of uw kind ADHD heeft, overleg dan met uw arts over een evaluatie. Voor uw kind kunt u ook met hun schoolbegeleider praten. Scholen beoordelen kinderen regelmatig op problemen die hun onderwijsprestaties kunnen beïnvloeden.
Geef voor de beoordeling uw arts of adviseur notities en opmerkingen over het gedrag van u of uw kind.
Als ze ADHD vermoeden, kunnen ze u of uw kind doorverwijzen naar een ADHD-specialist. Afhankelijk van de diagnose kunnen ze ook voorstellen om een afspraak te maken met een psychiater of neuroloog.
ADHD-behandeling
Behandeling voor ADHD omvat doorgaans gedragstherapieën, medicatie of beide.
Soorten therapie zijn onder meer psychotherapie of gesprekstherapie. Met gesprekstherapie zullen u of uw kind bespreken hoe ADHD uw leven beïnvloedt en manieren om u te helpen ermee om te gaan.
Een ander therapietype is gedragstherapie. Deze therapie kan u of uw kind helpen bij het leren volgen en beheren van uw gedrag.
Medicatie kan ook erg nuttig zijn als u met ADHD leeft. ADHD-medicijnen zijn ontworpen om chemische stoffen in de hersenen te beïnvloeden op een manier die u in staat stelt uw impulsen en acties beter onder controle te houden.
Lees meer over behandelingsopties en gedragsinterventies die kunnen helpen bij het verlichten van ADHD-symptomen.
ADHD-medicatie
De twee belangrijkste soorten medicijnen die worden gebruikt om ADHD te behandelen, zijn stimulerende en niet-stimulerende middelen.
Stimulerende middelen voor het centrale zenuwstelsel (CZS) zijn de meest voorgeschreven ADHD-medicijnen. Deze medicijnen werken door de hoeveelheden dopamine en noradrenaline in de hersenen te verhogen.
Voorbeelden van deze medicijnen zijn methylfenidaat (Ritalin) en stimulerende middelen op basis van amfetamine (Adderall).
Als stimulerende middelen niet goed werken voor u of uw kind, of als ze vervelende bijwerkingen veroorzaken, kan uw arts een niet-stimulerend medicijn voorstellen. Bepaalde niet-stimulerende medicijnen werken door het noradrenalinegehalte in de hersenen te verhogen.
Deze medicijnen omvatten atomoxetine (Strattera) en sommige antidepressiva zoals bupropion (Wellbutrin).
ADHD-medicijnen kunnen veel voordelen hebben, evenals bijwerkingen. Lees meer over medicatie-opties voor volwassenen met ADHD.
Natuurlijke remedies voor ADHD
Naast - of in plaats van - medicatie zijn er verschillende remedies voorgesteld om de ADHD-symptomen te helpen verbeteren.
Om te beginnen kan het volgen van een gezonde levensstijl u of uw kind helpen om ADHD-symptomen te beheersen. De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) beveelt het volgende aan:
- eet een gezond, uitgebalanceerd dieet
- minstens 60 minuten lichaamsbeweging per dag krijgen
- krijgt voldoende slaap
- beperk de dagelijkse schermtijd van telefoons, computers en tv
Studies hebben ook aangetoond dat yoga, tai chi en tijd buitenshuis doorbrengen een overactieve geest kan kalmeren en de symptomen van ADHD kan verlichten.
Mindfulness-meditatie is een andere optie. Onderzoek bij volwassenen en tieners heeft aangetoond dat meditatie positieve effecten heeft op aandachts- en denkprocessen, evenals op angst en depressie.
Het vermijden van bepaalde allergenen en voedseladditieven zijn ook mogelijke manieren om ADHD-symptomen te helpen verminderen. Lees meer over deze en andere niet-medicamenteuze benaderingen om ADHD aan te pakken.
Is ADHD een handicap?
Hoewel ADHD een neurologische ontwikkelingsstoornis is, wordt het niet als een leerstoornis beschouwd. ADHD-symptomen kunnen het echter moeilijker maken om te leren. Het is ook mogelijk dat ADHD voorkomt bij sommige personen die ook leerproblemen hebben.
Om de impact op het leren voor kinderen te verminderen, kunnen leerkrachten individuele richtlijnen in kaart brengen voor een leerling met ADHD. Denk hierbij aan extra tijd voor opdrachten en toetsen of het ontwikkelen van een persoonlijk beloningssysteem.
Hoewel het technisch gezien geen handicap is, kan ADHD levenslange gevolgen hebben. Lees meer over de mogelijke gevolgen van ADHD voor volwassenen en kinderen en over bronnen die kunnen helpen.
ADHD en depressie
Als u of uw kind ADHD heeft, heeft u ook meer kans op een depressie. In feite is het percentage ernstige depressies bij kinderen met ADHD meer dan vijf keer hoger dan bij kinderen zonder ADHD. Tot 31 procent van de volwassenen met ADHD blijkt ook een depressie te hebben.
Dit kan aanvoelen als een oneerlijke dubbele klap, maar weet dat er voor beide aandoeningen behandelingen beschikbaar zijn. De behandelingen overlappen elkaar vaak. Talktherapie kan beide aandoeningen helpen behandelen. Ook kunnen bepaalde antidepressiva, zoals bupropion, soms de ADHD-symptomen helpen verlichten.
Het hebben van ADHD garandeert natuurlijk niet dat u een depressie zult hebben, maar het is belangrijk om te weten dat het een mogelijkheid is. Lees meer over het verband tussen ADHD en depressie.
Tips voor het omgaan met ADHD
Als u of uw kind ADHD heeft, kan een consistent schema met structuur en regelmatige verwachtingen nuttig zijn. Voor volwassenen zijn het gebruik van lijsten, het bijhouden van een agenda en het instellen van herinneringen goede manieren om u te helpen georganiseerd te blijven. Voor kinderen kan het nuttig zijn om zich te concentreren op het opschrijven van huiswerkopdrachten en het opbergen van alledaagse voorwerpen, zoals speelgoed en rugzakken, op toegewezen plekken.
Als u meer te weten komt over de aandoening in het algemeen, kunt u ook leren hoe u ermee om kunt gaan. Organisaties zoals kinderen en volwassenen met Attention Deficit Disorder of de Attention Deficit Disorder Association geven tips voor management en ook het laatste onderzoek.
Uw arts kan u meer advies geven over manieren om uw ADHD-symptomen te behandelen. Hier zijn tips om uw kind met ADHD te helpen bij het beheren van dagelijkse taken en activiteiten, van het 's ochtends voorbereiden op school tot het aanvragen van een universiteit.
Outlook
Voor kinderen en volwassenen kan onbehandelde ADHD een ernstige impact hebben op uw leven. Het kan invloed hebben op school, werk en relaties. Behandeling is belangrijk om de effecten van de aandoening te verminderen.
Maar het is nog steeds belangrijk om in gedachten te houden dat veel mensen met ADHD genieten van een bevredigend en succesvol leven. Sommigen spreken zelfs de voordelen van de aandoening aan.
Als u denkt dat u of uw kind ADHD heeft, moet u eerst met uw arts praten. Ze kunnen helpen bepalen of ADHD een factor is voor u of uw kind. Uw arts kan u helpen bij het opstellen van een behandelplan om u te helpen uw symptomen onder controle te houden en goed te leven met ADHD.