Een plotselinge periode van duizeligheid kan verontrustend zijn. U kunt een licht gevoel in het hoofd, onvastheid of draaierigheid (vertigo) voelen. Bovendien kunt u soms last krijgen van misselijkheid of braken.
Maar welke omstandigheden kunnen plotselinge, intense duizeligheid veroorzaken, vooral als ze gepaard gaan met misselijkheid of braken? Lees verder om meer te weten te komen over mogelijke oorzaken, mogelijke remedies en wanneer u een arts moet raadplegen.
De oorzaken van plotselinge duizeligheid
Er zijn veel redenen waarom u zich plotseling duizelig kunt voelen. Meestal treedt echter plotselinge duizeligheid op als gevolg van problemen in uw binnenoor.
Je binnenoor is belangrijk om het evenwicht te bewaren. Wanneer uw hersenen echter signalen van uw binnenoor ontvangen die niet in overeenstemming zijn met de informatie die uw zintuigen rapporteren, kan dit leiden tot duizeligheid en duizeligheid.
Andere factoren kunnen ook plotselinge duizeligheid veroorzaken, waaronder:
- problemen met de bloedsomloop, zoals plotselinge daling van de bloeddruk of onvoldoende bloedtoevoer naar uw hersenen, zoals een voorbijgaande ischemische aanval (TIA) of beroerte
- lage bloedsuikerspiegel
- Bloedarmoede
- uitdroging
- oververhitting
- angst- of paniekstoornissen
- medicatie bijwerkingen
Plotselinge intense duizeligheid, die vaak gepaard gaat met misselijkheid en zelfs braken, is het kenmerkende symptoom van bepaalde specifieke aandoeningen. Hieronder zullen we elk van deze voorwaarden in meer detail onderzoeken.
Goedaardige paroxismale positieduizeligheid (BPPV)
BPPV is een aandoening die plotselinge, intense gevoelens van duizeligheid veroorzaakt. De sensatie voelt vaak alsof alles om je heen draait of zwaait, of dat je hoofd van binnen draait.
Wanneer duizeligheid ernstig is, gaat dit vaak gepaard met misselijkheid en braken.
Bij BPPV treden symptomen bijna altijd op wanneer u de positie van uw hoofd verandert. Een episode van BPPV duurt meestal minder dan een minuut. Hoewel de duizeligheid van korte duur is, kan de aandoening de dagelijkse activiteiten verstoren.
BPPV treedt op wanneer kristallen in een specifiek deel van uw binnenoor losraken. Vaak is de exacte oorzaak van BPPV onbekend. Wanneer een oorzaak kan worden vastgesteld, is dit vaak het gevolg van:
- letsel aan het hoofd
- aandoeningen van het binnenoor
- schade tijdens ooroperaties
- onnatuurlijke houding op uw rug gedurende langere perioden, zoals wanneer u in een tandartsstoel ligt
Wanneer deze kristallen worden losgemaakt, gaan ze naar een ander deel van je binnenoor waar ze niet thuishoren. Omdat de kristallen gevoelig zijn voor zwaartekracht, kunnen veranderingen in de positie van je hoofd intense duizeligheid veroorzaken die uit het niets lijkt te komen.
De behandeling houdt meestal in dat uw arts uw hoofd in specifieke richtingen manoeuvreert om de losgeraakte kristallen te herpositioneren. Dit wordt de herpositionering van het kanaal genoemd, of de Epley-manoeuvre. Een operatie kan nodig zijn als dit niet effectief is. Soms verdwijnt BPPV vanzelf.
De ziekte van Menière
De ziekte van Menière tast ook het binnenoor aan. Het treft meestal slechts één oor. Mensen met deze aandoening kunnen ernstige duizeligheid ervaren, wat kan leiden tot misselijkheid. Andere symptomen van de ziekte van Menière zijn onder meer:
- gedempt gehoor
- een gevoel van volheid in het oor
- oorsuizen (tinnitus)
- gehoorverlies
- verlies van evenwicht
De symptomen van de ziekte van Menière kunnen plotseling optreden of na een korte episode van andere symptomen, zoals gedempt gehoor of oorsuizen. Soms kunnen afleveringen uit elkaar staan, maar soms kunnen ze dichter bij elkaar plaatsvinden.
De ziekte van Menière treedt op wanneer vocht zich ophoopt in uw binnenoor. De oorzaak van deze vochtophoping is onbekend, hoewel er vermoed wordt dat er infecties, genetica en auto-immuunreacties zijn.
De behandelingsopties voor de ziekte van Menière omvatten:
- medicijnen om de symptomen van duizeligheid en misselijkheid te behandelen
- zoutbeperking of diuretica om de hoeveelheid vocht die uw lichaam vasthoudt te verminderen
- injecties met steroïden of het antibioticum gentamicine om duizeligheid en draaierigheid te verlichten
- drukbehandeling, waarbij een klein apparaat drukpulsen afgeeft om duizeligheid te voorkomen
- operatie, wanneer andere behandelingen niet effectief zijn
Labyrintitis en vestibulaire neuritis
Deze twee voorwaarden zijn nauw verwant. Beide hebben te maken met een ontsteking in je binnenoor.
- Labyrintitis treedt op wanneer een structuur die het labyrint in uw binnenoor wordt genoemd, ontstoken raakt.
- Vestibulaire neuritis omvat een ontsteking van de vestibulocochleaire zenuw in uw binnenoor.
Bij beide aandoeningen kunnen duizeligheid en duizeligheid plotseling optreden. Dit kan leiden tot misselijkheid, braken en evenwichtsproblemen. Mensen met labyrintitis kunnen ook oorsuizen en gehoorverlies ervaren.
Het is niet bekend wat labyrintitis en vestibulaire neuritis veroorzaakt. Er wordt echter aangenomen dat er een virale infectie bij betrokken kan zijn.
De behandeling omvat vaak medicijnen die symptomen zoals duizeligheid en misselijkheid kunnen verlichten. Als evenwichtsproblemen aanhouden, kan de behandeling een type therapie omvatten dat vestibulaire revalidatie wordt genoemd. Deze therapie maakt gebruik van verschillende oefeningen om u te helpen wennen aan veranderingen in het evenwicht.
Vestibulaire migraine
Mensen met vestibulaire migraine ervaren duizeligheid of vertigo in combinatie met migraineaanvallen. Andere symptomen kunnen misselijkheid en gevoeligheid voor licht of geluid zijn. In sommige gevallen is hoofdpijn misschien niet eens aanwezig.
De duur van deze symptomen kan variëren van enkele minuten tot meerdere dagen. Net als bij andere soorten migraine kunnen de symptomen worden veroorzaakt door stress, gebrek aan rust of bepaald voedsel.
Het is niet bekend wat vestibulaire migraine veroorzaakt, hoewel genetica een rol kan spelen. Bovendien zijn aandoeningen zoals BPPV en de ziekte van Menière in verband gebracht met vestibulaire migraine.
De behandeling omvat het gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen (OTC) of voorgeschreven medicijnen om migrainepijn en symptomen van duizeligheid of misselijkheid te verlichten. Vestibulaire revalidatie kan ook worden gebruikt.
Orthostatische hypotensie
Orthostatische hypotensie is een aandoening waarbij uw bloeddruk plotseling daalt als u snel van houding verandert. Het kan gebeuren wanneer u van liggen naar zitten of van zitten naar staan gaat.
Sommige mensen met deze aandoening hebben geen merkbare symptomen. Anderen kunnen echter symptomen ervaren zoals duizeligheid en duizeligheid. Andere symptomen kunnen zijn: misselijkheid, hoofdpijn of zelfs flauwvallen.
Door de daling van de bloeddruk stroomt er minder bloed naar uw hersenen, spieren en organen, wat tot symptomen kan leiden. Orthostatische hypotensie is in verband gebracht met neurologische aandoeningen, hartaandoeningen en bepaalde medicijnen.
Orthostatische hypotensie kan worden beheerd door veranderingen in levensstijl. Dit bevat:
- langzaam van positie veranderen
- gaan zitten tijdens het uitvoeren van dagelijkse taken
- van medicatie veranderen, indien mogelijk
TIA of beroerte
Vaak een ministroke genoemd, is een voorbijgaande ischemische aanval (TIA) als een beroerte, maar de symptomen duren meestal maar een paar minuten. Het gebeurt wanneer er een tijdelijk gebrek is aan bloedtoevoer naar een deel van de hersenen.
In tegenstelling tot een beroerte veroorzaakt een TIA meestal geen blijvende schade. Maar het kan een waarschuwing zijn voor een ernstiger beroerte.
Hoewel zeldzaam, kan een TIA de oorzaak zijn van plotselinge duizeligheid. Volgens een onderzoek uit 2006 wordt bij ongeveer 3 procent van de patiënten op de spoedeisende hulp die plotselinge duizeligheid hebben, een TIA vastgesteld.
Soms is een plotseling begin van duizeligheid het enige symptoom van een TIA. Andere keren kunnen er andere symptomen zijn. Waaronder:
- zwakte, gevoelloosheid of tintelingen in uw arm, been of gezicht, meestal aan één kant van uw lichaam
- onduidelijke spraak of moeite met praten
- problemen met evenwicht
- visie verandert
- plotselinge, ernstige hoofdpijn
- desoriëntatie, verwarring
Hoewel het minder vaak voorkomt, kan plotselinge duizeligheid ook worden veroorzaakt door een beroerte, met name een beroerte in de hersenstam. Met een hersenstam beroerte:
- Duizeligheid duurt langer dan 24 uur.
- Duizeligheid, duizeligheid en onbalans komen meestal samen voor.
- Zwakte aan één kant van het lichaam is meestal geen symptoom.
- In ernstigere gevallen kunnen de symptomen onduidelijke spraak, dubbel zien en een verminderd bewustzijn zijn.
Als u symptomen van een TIA of beroerte heeft, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te roepen. Uw arts zal bepalen of u een TIA of een beroerte heeft gehad, of dat uw symptomen een andere oorzaak hebben.
Helpen zelfzorgmaatregelen?
Als u plotseling last krijgt van duizeligheid of draaierigheid, overweeg dan de volgende stappen te ondernemen:
- Ga zitten zodra de duizeligheid opkomt.
- Probeer lopen of staan te vermijden totdat de duizeligheid voorbij is.
- Als je moet lopen, beweeg dan langzaam en gebruik een ondersteunend hulpmiddel zoals een wandelstok, of houd meubels vast voor ondersteuning.
- Als uw duizeligheid voorbij is, moet u heel langzaam opstaan.
- Overweeg om een OTC-medicijn zoals dimenhydrinaat (Dramamine) te nemen om uw misselijkheid te verlichten.
- Vermijd cafeïne, tabak of alcohol, die uw symptomen kunnen verergeren.
Wanneer moet je naar een dokter
Maak een afspraak met uw arts of zorgverlener als u last heeft van plotselinge duizeligheid die:
- komt vaak voor
- is ernstig
- gaat lang mee
- kan niet worden verklaard door een andere gezondheidstoestand of een medicijn
Om de oorzaak van uw duizeligheid vast te stellen, zal uw arts naar uw medische geschiedenis vragen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Ze voeren ook verschillende tests uit. Deze kunnen zijn:
- balans- en bewegingstesten, die kunnen helpen bepalen of specifieke bewegingen tot symptomen leiden
- oogbewegingstesten om abnormale oogbewegingen te detecteren die verband houden met aandoeningen van het binnenoor
- gehoortesten om te controleren of u gehoorverlies heeft
- beeldvormende tests zoals MRI's of CT-scans om een gedetailleerd beeld van uw hersenen te genereren
Zoek dringende medische hulp als u plotselinge duizeligheid ervaart die optreedt met een van de volgende symptomen:
- gevoelloosheid, zwakte of tintelingen
- ernstige hoofdpijn
- onduidelijke spraak of moeite met praten
- pijn op de borst
- hoge hartslag
- moeite met ademhalen
- vaak braken
- veranderingen in uw gehoor, zoals oorsuizen of gehoorverlies
- wazig of dubbel zien
- verwarring
- flauwvallen
Als u nog geen provider heeft, kan onze Healthline FindCare-tool u helpen contact te leggen met artsen in uw omgeving.
het komt neer op
Veel mensen ervaren duizeligheid om de een of andere reden. In sommige gevallen lijkt duizeligheid echter uit het niets te komen en intens te zijn. In deze gevallen kunt u ook symptomen krijgen zoals misselijkheid of braken.
Veel van de oorzaken van dit soort duizeligheid houden verband met problemen met het binnenoor. Voorbeelden zijn onder meer BPPV, de ziekte van Menière en vestibulaire neuritis.
Raadpleeg uw arts als u last heeft van duizeligheid of vertigo die vaak, ernstig of onverklaard is. Andere symptomen zoals ernstige hoofdpijn, gevoelloosheid of verwarring kunnen wijzen op een andere aandoening, zoals een beroerte, en vereisen medische noodhulp.
