Wat is bloedarmoede?
Bloedarmoede is een aandoening waarbij u niet genoeg gezonde rode bloedcellen heeft om zuurstof door uw lichaam te transporteren. Bloedarmoede kan tijdelijk of langdurig (chronisch) zijn. In veel gevallen is het mild, maar bloedarmoede kan ook ernstig en levensbedreigend zijn.
Bloedarmoede kan optreden omdat:
- Uw lichaam maakt niet genoeg rode bloedcellen aan.
- Door een bloeding verliest u sneller rode bloedcellen dan dat ze kunnen worden vervangen.
- Je lichaam vernietigt rode bloedcellen.
Waarom u aan bloedarmoede kunt overlijden
Rode bloedcellen vervoeren zuurstof door uw lichaam. Als u niet genoeg rode bloedcellen heeft, krijgen uw organen niet genoeg zuurstof en kunnen ze niet goed werken. Dit kan ernstige gevolgen hebben.
Soorten bloedarmoede die mogelijk levensbedreigend kunnen zijn, zijn onder meer:
Aplastische bloedarmoede
Aplastische anemie is wanneer uw beenmerg beschadigd raakt en uw lichaam daarom stopt met het aanmaken van nieuwe bloedcellen. Het kan plotseling zijn of na verloop van tijd erger worden.
Veelvoorkomende oorzaken van aplastische anemie zijn onder meer
- kankerbehandeling
- blootstelling aan giftige chemicaliën
- zwangerschap
- auto-immuunziekten
- virale infecties
Het kan ook geen bekende oorzaak hebben, die idiopathische aplastische anemie wordt genoemd.
Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie
Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie is een zeldzame, levensbedreigende ziekte. Het veroorzaakt bloedstolsels, vernietigt bloedcellen en schaadt de beenmergfunctie. Het is een genetische aandoening, die meestal wordt vastgesteld bij mensen van in de dertig of veertig.
Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie is gerelateerd aan aplastische anemie. Het begint vaak als aplastische anemie of ontstaat na behandeling van de aandoening.
Myelodysplastische syndromen
Myelodysplastische syndromen zijn een groep aandoeningen die ervoor zorgen dat de bloedvormende cellen in uw beenmerg abnormaal worden. Je beenmerg maakt dan niet genoeg cellen aan en de cellen die het maakt, zijn over het algemeen defect. Deze cellen sterven eerder en worden eerder door uw immuunsysteem vernietigd.
Myelodysplastische syndromen worden als een vorm van kanker beschouwd. Ze kunnen veranderen in acute myeloïde leukemie, een type bloedkanker.
Hemolytische anemie
Bij hemolytische anemie worden uw rode bloedcellen sneller vernietigd dan uw lichaam ze kan maken. Het kan tijdelijk of chronisch zijn.
Hemolytische anemie kan ook worden overgeërfd, wat betekent dat het via uw genen wordt doorgegeven of verworven.
Mogelijke oorzaken van verworven hemolytische anemie zijn onder meer:
- infectie
- bepaalde medicijnen, zoals penicilline
- bloedkanker
- auto-immuunziekten
- een overactieve milt
- sommige tumoren
- ernstige reactie op een bloedtransfusie
Sikkelcelziekte
Sikkelcelziekte is een erfelijke vorm van bloedarmoede.Het zorgt ervoor dat uw rode bloedcellen worden vervormd - ze worden sikkelvormig, stijf en plakkerig. Dit zorgt ervoor dat ze vast komen te zitten in kleine bloedvaten, waardoor de bloedstroom door uw lichaam wordt geblokkeerd, waardoor het weefsel geen zuurstof krijgt. Het komt vaker voor bij mensen van Afrikaanse afkomst.
Sikkelcelziekte veroorzaakt zeer pijnlijke episodes, zwelling en frequente infecties.
Ernstige thalassemie
Thalassemie is een erfelijke aandoening waarbij uw lichaam niet genoeg hemoglobine aanmaakt. Dit is een eiwit dat een cruciaal onderdeel is van rode bloedcellen. Zonder voldoende hemoglobine werken uw rode bloedcellen niet goed en sterven ze sneller af dan gezonde cellen.
Thalassemie kan mild of ernstig zijn. Het wordt ernstig als u twee exemplaren erft van het gen dat het veroorzaakt.
Malaria anemie
Malaria anemie is een hoofdsymptoom van ernstige malaria. Veel factoren dragen bij aan de ontwikkeling ervan, waaronder:
- voedingstekorten
- beenmergproblemen
- de malariaparasiet die de rode bloedcellen binnendringt
Fanconi-bloedarmoede
Fanconi-anemie (FA) is een genetische aandoening die het beenmerg aantast en ervoor zorgt dat u een lager dan normaal aantal van alle soorten bloedcellen heeft.
Het veroorzaakt vaak ook lichamelijke afwijkingen, zoals misvormde duimen of onderarmen, skeletafwijkingen, een misvormde of ontbrekende nier, gastro-intestinale afwijkingen, onvruchtbaarheid en zicht- en gehoorproblemen.
Fanconi-anemie kan ook een verhoogd risico op leukemie veroorzaken, evenals hoofd-, nek-, huid-, voortplantings- en gastro-intestinale kankers.
Wat zijn de symptomen van bloedarmoede?
Veel voorkomende symptomen van bloedarmoede zijn onder meer:
- vermoeidheid
- koude handen en voeten
- duizeligheid
- hoofdpijn
- duizeligheid
- onregelmatige hartslag
- pijn op de borst
- bleke of gelige huid
- kortademigheid
- zwakheid
- suizend geluid of bonzend in je oren
U kunt ook symptomen hebben die specifiek zijn voor de aandoening die ten grondslag ligt aan bloedarmoede.
Wat veroorzaakt levensbedreigende bloedarmoede?
Bloedarmoede treedt op wanneer uw lichaam niet genoeg bloedcellen aanmaakt, uw lichaam uw rode bloedcellen vernietigt of de rode bloedcellen die het maakt, misvormd zijn.
Verschillende oorzaken van deze aandoeningen zijn onder meer:
Genetica
Dit zijn aandoeningen die bloedarmoede veroorzaken en worden geërfd, wat betekent dat ze via uw genen via een of beide ouders worden doorgegeven.
- sikkelcel
- thalassemie
- sommige hemolytische anemieën
- Fanconi-bloedarmoede
- paroxismale nachtelijke hemoglobinurie
Bloeden
Ernstige bloedingen kunnen plotselinge, kortdurende bloedarmoede veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren na een traumatisch letsel waarbij u veel bloed verliest.
Kanker
Kankers van het bloed, het lymfestelsel en het beenmerg kunnen bloedarmoede veroorzaken. Voorbeelden zijn:
- aplastische anemie
- sommige hemolytische anemieën
- myelodysplastische syndromen
Ziekten
Verworven ziekten, waaronder malaria, kunnen bloedarmoede veroorzaken. Andere infecties kunnen aplastische anemie of hemolytische anemie veroorzaken. Auto-immuunziekten zijn ook een mogelijke oorzaak van bloedarmoede, omdat ze ervoor kunnen zorgen dat uw lichaam rode bloedcellen aanvalt.
Hoe wordt bloedarmoede vastgesteld?
Ten eerste zal uw arts uw familiegeschiedenis en medische geschiedenis bekijken. Daarna doen ze een lichamelijk onderzoek om symptomen van bloedarmoede op te sporen. Daarna zal uw arts bloed afnemen voor verschillende tests. De meest voorkomende zijn:
- volledig bloedbeeld om het aantal rode bloedcellen en de hoeveelheid hemoglobine in uw bloed te tellen
- testen om te kijken naar de grootte en vorm van uw rode bloedcellen
Als er eenmaal bloedarmoede bij u is vastgesteld, kan uw arts meer testen doen om te zien of hij de onderliggende oorzaak van bloedarmoede kan vinden. Ze kunnen bijvoorbeeld een beenmergonderzoek doen om te zien hoe goed uw lichaam rode bloedcellen aanmaakt, op interne bloedingen zoeken of op tumoren scannen.
Wat is de behandeling voor ernstige bloedarmoede?
Om ernstige bloedarmoede te behandelen, is meer nodig dan alleen veranderingen in het dieet en de levensstijl, hoewel het eten van een gezond dieet met veel ijzer kan helpen om gezond te blijven.
Soms vereist het behandelen van bloedarmoede het behandelen van de onderliggende oorzaak. Voorbeelden zijn:
- chemotherapie voor myelodysplastisch syndroom
- eculizumab (Soliris) voor paroxismale nachtelijke hemoglobinurie, waardoor uw lichaam geen rode bloedcellen vernietigt
- immunosuppressiva voor sommige soorten aplastische anemie en hemolytische anemie
Bij alle soorten bloedarmoede kunnen bloedtransfusies helpen uw verloren of defecte rode bloedcellen te vervangen en de symptomen te verminderen. De onderliggende oorzaak wordt echter meestal niet aangepakt.
Een beenmergtransplantatie, ook wel stamceltransplantatie genoemd, is een optie als je geen gezonde rode bloedcellen kunt maken. Bij deze procedure wordt uw beenmerg vervangen door donormerg dat gezonde cellen kan maken.
Dit is de enige remedie voor een vorm van bloedarmoede, zoals paroxismale nachtelijke hemoglobinurie.
Outlook voor mensen met ernstige bloedarmoede?
Bloedarmoede veroorzaakt in het algemeen 1,7 sterfgevallen per 100.000 mensen in de Verenigde Staten per jaar. Het is meestal te behandelen als het snel wordt opgemerkt, hoewel sommige soorten chronisch zijn, wat betekent dat ze continue behandeling nodig hebben.
De vooruitzichten voor mensen met ernstige bloedarmoede zijn afhankelijk van de oorzaak:
- Aplastische bloedarmoede. Mensen jonger dan 40 jaar met ernstige aplastische anemie worden meestal behandeld met een beenmergtransplantatie. Dit kan aplastische anemie genezen. Mensen ouder dan 40 jaar, of voor wie er geen goede beenmergovereenkomst is, worden meestal met medicijnen behandeld. Deze kunnen de symptomen verminderen, maar zijn geen genezing. Bij tot 50 procent van de patiënten die met medicamenteuze therapie worden behandeld, komt de aplastische anemie terug of ontwikkelt een andere, gerelateerde bloedziekte.
- Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie. De mediane overlevingstijd na diagnose van PNH is 10 jaar. Nieuwe behandelingen kunnen mensen met deze aandoening echter helpen om een normale levensverwachting te bereiken.
- Myelodysplastische syndromen. Zonder behandeling varieert de mediane overlevingstijd voor myelodysplastische syndromen van minder dan een jaar tot ongeveer 12 jaar, afhankelijk van factoren zoals het aantal chromosoomafwijkingen en het aantal rode bloedcellen. De behandeling is echter vaak succesvol, vooral voor bepaalde soorten van deze aandoening.
- Hemolytische anemieën. De vooruitzichten voor hemolytische anemieën zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Hemolytische anemie zelf is zelden dodelijk, vooral als het vroeg en op de juiste manier wordt behandeld, maar de onderliggende aandoeningen kunnen dat wel zijn.
- Sikkelcelziekte. Sikkelcelziekte verlaagt de levensverwachting, hoewel mensen met deze aandoening nu in de vijftig en ouder worden vanwege nieuwe behandelingen.
- Ernstige thalassemie. Ernstige thalassemie kan de dood tot gevolg hebben als gevolg van hartcomplicaties vóór de leeftijd van 30 jaar. Behandeling met regelmatige bloedtransfusies en therapie om overtollig ijzer uit uw bloed te verwijderen, kan de prognose helpen.
- Malaria anemie. Als malaria snel wordt gediagnosticeerd en behandeld, is het meestal te genezen. Ernstige malaria, die bloedarmoede veroorzaakt, is echter een medisch noodgeval. Het sterftecijfer voor ernstige malaria varieert sterk, van 1,3 tot meer dan 50 procent, afhankelijk van factoren zoals leeftijd, locatie, andere aanwezige omstandigheden en algehele gezondheid.
- Fanconi-bloedarmoede. Een beenmergtransplantatie kan ernstige FA genezen. U heeft echter nog steeds een verhoogd risico op plaveiselcelcarcinoom. Uw prognose hangt ook af van uw specifieke genetische afwijking die tot FA heeft geleid.
.jpg)
