U moet een onbevooroordeelde, rationele beslissing nemen over iets belangrijks. Je doet je onderzoek, maakt lijsten met voor- en nadelen, raadpleegt experts en vertrouwde vrienden. Als het tijd is om te beslissen, zal uw beslissing dan echt objectief zijn?
Misschien niet.
Dat komt omdat je informatie analyseert met behulp van de complexe cognitieve machine die ook al je levenservaringen heeft verwerkt. En in de loop van je leven heb je, net als elke persoon op de planeet, een paar subtiele cognitieve vooroordelen ontwikkeld. Die vooroordelen zijn van invloed op welke informatie u oplet, wat u zich herinnert over beslissingen uit het verleden en welke bronnen u besluit te vertrouwen terwijl u uw opties onderzoekt.
Wat is cognitieve bias?
Een cognitieve vertekening is een fout in uw redenering die ertoe leidt dat u informatie uit de wereld om u heen verkeerd interpreteert en tot een onnauwkeurige conclusie komt. Omdat je gedurende de dag overspoeld wordt met informatie uit miljoenen bronnen, ontwikkelen je hersenen classificatiesystemen om te beslissen welke informatie je aandacht verdient en welke informatie belangrijk genoeg is om in het geheugen op te slaan. Het creëert ook snelkoppelingen die bedoeld zijn om de tijd die het kost om informatie te verwerken, te verkorten. Het probleem is dat de snelkoppelingen en classificatiesystemen niet altijd perfect objectief zijn omdat hun architectuur uniek is aangepast aan uw levenservaringen.
Wat zijn de meest voorkomende soorten cognitieve vertekening?
Onderzoekers hebben meer dan 175 cognitieve vooroordelen gecatalogiseerd. Hier is een korte samenvatting van enkele van de meest voorkomende vooroordelen die van invloed kunnen zijn op uw dagelijks leven:
Vooringenomenheid van acteur-waarnemer
Vooringenomenheid tussen acteur en waarnemer is een verschil tussen hoe we de acties van anderen uitleggen en hoe we onze eigen acties uitleggen. Mensen hebben de neiging om te zeggen dat iemand anders iets heeft gedaan vanwege hun karakter of een andere interne factor. Daarentegen schrijven mensen hun eigen acties meestal toe aan externe factoren, zoals de omstandigheden waarin ze zich op dat moment bevonden.
In een onderzoek uit 2007 lieten onderzoekers twee groepen mensen een simulatie zien van een auto die voor een vrachtwagen slingerde en bijna een ongeval veroorzaakte. De ene groep zag de gebeurtenis vanuit het perspectief van de uitwijkende bestuurder, en de andere groep was getuige van het bijna-wrak vanuit het perspectief van de andere bestuurder. Degenen die het wrak vanuit het perspectief van de bestuurder (de acteur) zagen, schreven veel minder risico's toe aan de verhuizing dan de groep die het perspectief van de achterlopende automobilist (waarnemer) had.
Verankering vooringenomenheid
Anchoring bias is de neiging om sterk te vertrouwen op de eerste informatie die je leert wanneer je iets evalueert. Met andere woorden, wat u aan het begin van een onderzoek leert, heeft vaak een grotere invloed op uw oordeel dan informatie die u later leert.
In één onderzoek gaven onderzoekers bijvoorbeeld twee groepen studiedeelnemers wat schriftelijke achtergrondinformatie over een persoon op een foto. Vervolgens vroegen ze hen om te beschrijven hoe ze dachten dat de mensen op de foto's zich voelden. Mensen die meer negatieve achtergrondinformatie lazen, hadden de neiging om meer negatieve gevoelens af te leiden, en mensen die positieve achtergrondinformatie lazen, hadden de neiging om meer positieve gevoelens af te leiden. Hun eerste indrukken hadden een grote invloed op hun vermogen om emoties bij anderen af te leiden.
Attentionele vooringenomenheid
Aandachtsbias zijn waarschijnlijk bij mensen geëvolueerd als een overlevingsmechanisme. Om te overleven, moeten dieren bedreigingen ontwijken of vermijden. Van de miljoenen stukjes informatie die de zintuigen dagelijks bombarderen, moeten mensen de informatie vinden die belangrijk kan zijn voor hun gezondheid, geluk en veiligheid. Deze sterk afgestemde overlevingsvaardigheid kan een vooroordeel worden als je je aandacht te veel gaat richten op één soort informatie, terwijl je andere soorten informatie negeert.
Praktische voorbeelden: Is het ooit opgevallen dat u overal voedsel ziet als u honger heeft, of overal advertenties voor babyproducten als u probeert zwanger te worden? Een aandachtsbias kan het lijken alsof je omringd bent door meer dan de gebruikelijke prikkels, maar waarschijnlijk niet. Je bent je gewoon meer bewust. Aandachtsbias kan een bijzondere uitdaging vormen voor mensen met angststoornissen, omdat ze mogelijk meer van hun aandacht richten op stimuli die bedreigend lijken, en informatie negeren die hun angsten zou kunnen kalmeren.
Heuristiek voor beschikbaarheid
Een andere veel voorkomende vooringenomenheid is de neiging om meer geloof te hechten aan ideeën die gemakkelijk in je opkomen. Als u onmiddellijk verschillende feiten kunt bedenken die een oordeel ondersteunen, bent u misschien geneigd te denken dat dat oordeel juist is.
Als een persoon bijvoorbeeld meerdere krantenkoppen ziet over aanvallen van haaien in een kustgebied, kan die persoon de overtuiging vormen dat het risico op aanvallen van haaien groter is dan het is.
De American Psychological Association wijst erop dat wanneer informatie direct beschikbaar is om u heen, de kans groter is dat u deze onthoudt. Informatie die gemakkelijk toegankelijk is in uw geheugen, lijkt betrouwbaarder.
Voorkeur voor bevestiging
Evenzo hebben mensen de neiging informatie op te zoeken en te interpreteren op manieren die bevestigen wat ze al geloven. Vooringenomenheid bij bevestiging zorgt ervoor dat mensen informatie negeren of ongeldig maken die in strijd is met hun overtuigingen. Deze tendens lijkt vaker voor te komen dan ooit, aangezien veel mensen hun nieuws ontvangen van sociale media die 'vind-ik-leuks' en zoekopdrachten bijhouden en u informatie geven op basis van uw kennelijke voorkeuren.
Dunning-Kruger-effect
Psychologen omschrijven deze vooringenomenheid als het onvermogen om uw eigen gebrek aan competentie op een bepaald gebied te erkennen. Onderzoek heeft aangetoond dat sommige mensen een hoge mate van vertrouwen uiten over iets waar ze eigenlijk niet zo vaardig in zijn. Deze vooringenomenheid bestaat op allerlei gebieden, van recreatief kaartspelen tot medische onderzoeken.
Vals consensuseffect
Net zoals mensen soms hun eigen vaardigheden overschatten, overschatten ze ook de mate waarin andere mensen het eens zijn met hun oordeel en hun gedrag goedkeuren. Mensen hebben de neiging te denken dat hun eigen overtuigingen en daden veel voorkomen, terwijl het gedrag van andere mensen meer afwijkend of ongebruikelijk is. Een interessante opmerking: valse consensusopvattingen komen voor in tal van culturen over de hele wereld.
Functionele vastheid
Als je een hamer ziet, beschouw je deze waarschijnlijk als een hulpmiddel om spijkerkoppen te slaan. Die functie is waarvoor hamers zijn ontworpen, dus de hersenen voegen de functie efficiënt toe aan het woord of de afbeelding van een hamer. Maar functionele vastheid is niet alleen van toepassing op tools. Mensen kunnen een soort functionele vastheid ontwikkelen ten opzichte van andere mensen, vooral in werkomgevingen. Hannah = HET. Alex = marketing.
Het probleem met functionele vastheid is dat het de creativiteit en het oplossen van problemen strikt kan beperken. Een manier waarop onderzoekers hebben ontdekt dat ze functionele vastheid kunnen overwinnen, is door mensen te leren opmerken elke kenmerk van een object of probleem.
In een onderzoek uit 2012 werden deelnemers getraind in een tweestapsproces dat bekend staat als generieke onderdelentechniek. De eerste stap: maak een lijst van de onderdelen van een object (of een probleem). De tweede stap: ontkoppel het onderdeel van het bekende gebruik. Het klassieke voorbeeld is om een kaars in was en lont te breken. Ontkoppel vervolgens de lont van hoe het in de kaars werkt, en beschrijf het in plaats daarvan als een touwtje, wat nieuwe mogelijkheden voor het gebruik ervan opent. Deelnemers aan het onderzoek die deze methode gebruikten, losten 67 procent meer problemen op dan mensen die het niet gebruikten.
Halo-effect
Als u onder invloed bent van een halo-effectbias, wordt uw algemene indruk van een persoon overmatig gevormd door een enkel kenmerk.
Een van de meest invloedrijke kenmerken? Schoonheid. Mensen beschouwen aantrekkelijke mensen routinematig als intelligenter en gewetensvoller dan hun werkelijke academische prestaties aangeven.
Verkeerde informatie-effect
Wanneer u zich een gebeurtenis herinnert, kan uw perceptie ervan worden gewijzigd als u later verkeerde informatie over de gebeurtenis ontvangt. Met andere woorden, als je iets nieuws leert over een gebeurtenis die je hebt gezien, kan dit de manier waarop je je de gebeurtenis herinnert veranderen, zelfs als wat je wordt verteld geen verband houdt of niet waar is.
Deze vorm van vooringenomenheid heeft enorme gevolgen voor de geldigheid van getuigenverklaringen. Onderzoekers hebben onlangs een effectieve manier ontdekt om deze vooringenomenheid te verminderen. Als getuigen oefenen met het herhalen van zelfbevestigingen, vooral die welke gericht zijn op de kracht van hun oordeel en geheugen, nemen de desinformatie-effecten af en hebben ze de neiging om gebeurtenissen nauwkeuriger te herinneren.
Optimisme vooringenomenheid
Een vooringenomenheid van optimisme kan ertoe leiden dat u denkt dat u minder snel ontberingen zult ervaren dan andere mensen, en dat de kans op succes groter is. Onderzoekers hebben ontdekt dat, of mensen nu voorspellingen doen over hun toekomstige rijkdom, relaties of gezondheid, ze succes meestal overschatten en de kans op negatieve uitkomsten onderschatten. Dat komt omdat we onze overtuigingen selectief bijwerken en een update toevoegen als iets goed komt, maar niet zo vaak als het slecht afloopt.
Zelfbediening vooringenomenheid
Als er iets misgaat in je leven, heb je misschien de neiging om een externe kracht de schuld te geven voor de oorzaak ervan. Maar als er iets mis gaat in iemand anders leven, zou je je kunnen afvragen of die persoon op de een of andere manier de schuldige was, als een interne eigenschap of fout het probleem veroorzaakte. Op dezelfde manier kan een egoïstische voorkeur ertoe leiden dat je je eigen interne kwaliteiten of gewoonten erkent als er iets goeds op je pad komt.
Hoe beïnvloedt cognitieve bias u?
Cognitieve vooroordelen kunnen van invloed zijn op uw besluitvormingsvaardigheden, uw probleemoplossend vermogen beperken, uw carrièresucces belemmeren, de betrouwbaarheid van uw herinneringen aantasten, uw reactievermogen in crisissituaties op de proef stellen, angst en depressie vergroten en uw relaties aantasten.
Kun je cognitieve bias vermijden?
Waarschijnlijk niet. De menselijke geest is op zoek naar efficiëntie, wat betekent dat veel van de redeneringen die we gebruiken om onze dagelijkse besluitvorming uit te voeren, berust op een bijna automatische verwerking. Maar onderzoekers denken van wel kan beter worden in het herkennen van de situaties waarin onze vooroordelen waarschijnlijk zullen werken en stappen ondernemen om ze aan het licht te brengen en te corrigeren. Hier leest u hoe u de effecten van vooringenomenheid kunt verminderen:
- Leren. Door cognitieve vooroordelen te bestuderen, kun je ze in je eigen leven herkennen en ze tegengaan als je ze eenmaal hebt uitgezocht.
- Vraag. Als u zich in een situatie bevindt waarvan u weet dat u vatbaar bent voor vooringenomenheid, vertraag dan uw besluitvorming en overweeg om het aantal betrouwbare bronnen dat u raadpleegt, uit te breiden.
- Samenwerken. Stel een diverse groep bijdragers samen met verschillende expertisegebieden en levenservaring om u te helpen nadenken over mogelijkheden die u anders misschien over het hoofd zou zien.
- Blijf blind. Om de kans te verkleinen dat u wordt beïnvloed door geslacht, ras of andere gemakkelijk stereotiepe overwegingen, moet u voorkomen dat uzelf en anderen toegang krijgen tot informatie over die factoren.
- Gebruik checklists, algoritmen en andere objectieve metingen. Ze kunnen u helpen zich te concentreren op relevante factoren en de kans verkleinen dat u wordt beïnvloed door irrelevante factoren.
het komt neer op
Cognitieve vooroordelen zijn tekortkomingen in uw denken die ertoe kunnen leiden dat u onnauwkeurige conclusies trekt. Ze kunnen schadelijk zijn omdat ze ervoor zorgen dat u zich teveel op bepaalde soorten informatie concentreert terwijl u andere over het hoofd ziet.
Het is waarschijnlijk niet realistisch om te denken dat u cognitieve vooroordelen kunt elimineren, maar u kunt wel uw vermogen verbeteren om situaties te herkennen waarin u er kwetsbaar voor bent. Door meer te leren over hoe ze werken, uw besluitvormingsproces te vertragen, samen te werken met anderen en objectieve checklists en processen te gebruiken, kunt u de kans verkleinen dat cognitieve vooroordelen u op een dwaalspoor brengen.
