Multiple sclerose (MS) is een progressieve ziekte van het centrale zenuwstelsel (CZS) die uw hersenen en het ruggenmerg aantast. Volgens de National MS Society leven in de Verenigde Staten ongeveer 1 miljoen mensen ouder dan 18 jaar met deze aandoening.
MS is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem het CZS aanvalt. Dit veroorzaakt een ontsteking en beschadigt myeline, een isolerend materiaal dat zenuwvezels omgeeft. Het exacte mechanisme van hoe iemand de ziekte krijgt, is onbekend. We weten echter dat er waarschijnlijk een combinatie van triggers is, waaronder genetische en omgevingsfactoren.
Schade aan deze vezels kan meerdere neurologische symptomen veroorzaken. Dit omvat vermoeidheid, gevoelloosheid, zwakte, cognitieve problemen en problemen met lopen.
De ernst van uw symptomen varieert van persoon tot persoon en is afhankelijk van het type MS dat u heeft. Bij veel mensen wordt in eerste instantie de diagnose relapsing-remitting multiple sclerose (RRMS) gesteld. Maar na verloop van tijd kunnen de symptomen overgaan in een ander type MS, bekend als secundaire progressieve multiple sclerose (SPMS).
Dit is wat u moet weten over beide soorten MS.
Wat is relapsing-remitting multiple sclerose?
RRMS verwijst naar een type MS waarin u periodes van nieuwe MS-symptomen of terugval ervaart, gevolgd door periodes van remissie. Remissie is wanneer de symptomen verbeteren of verdwijnen.
Tijdens terugval kunt u nieuwe typische MS-symptomen krijgen, zoals gevoelloosheid, tintelingen en wazig zien. Deze symptomen kunnen dagen, weken of maanden aanhouden en daarna langzaam verbeteren gedurende weken tot maanden.
Bij sommige mensen verdwijnen de symptomen tijdens remissie volledig. Aan de andere kant, als uw symptomen aanhouden, zijn ze mogelijk niet zo ernstig.
Ongeveer 85 procent van de mensen met MS krijgt in eerste instantie een RRMS-diagnose.
Wat is secundaire progressieve multiple sclerose?
Veel mensen ervaren progressie van hun symptomen nadat ze enige tijd met RRMS hebben geleefd. Dit betekent dat de ziekte actiever wordt en periodes van remissie steeds minder frequent worden.
Dit stadium van MS staat bekend als secundaire progressieve multiple sclerose of SPMS. Deze aandoening kan het best worden omschreven als MS zonder terugval.
MS beïnvloedt iedereen anders, en niet iedereen met RRMS zal overgaan op SPMS. Maar SPMS ontwikkelt zich pas na een eerste diagnose van RRMS.
U zult typische MS-symptomen krijgen tijdens de overgang van RRMS naar SPMS, maar u kunt een langzame verergering van de symptomen ervaren. U kunt zelfs nieuwe symptomen krijgen.
Vroeger had u misschien gevoelloosheid of een lichte zwakte, en deze hinderden niet veel in uw dagelijkse leven. Als u echter eenmaal bent overgestapt op SPMS, kunt u cognitieve veranderingen opmerken, zoals moeite met het vinden van woorden. U kunt ook meer moeite hebben met lopen of meer merkbare gevoelloosheid en tintelingen hebben.
De oorzaak van deze overgang is onbekend, maar het kan te maken hebben met het verdwijnen van zenuwvezels als gevolg van progressieve zenuwbeschadiging. Of het kan verband houden met het geleidelijke verlies van grijze massa, dat subtieler kan zijn.
Sommige mensen gaan kort na een MS-diagnose over, terwijl anderen tientallen jaren met RRMS leven voordat ze overstappen op SPMS.
Een diagnose van SPMS krijgen
Omdat MS-symptomen onvoorspelbaar zijn, kan het moeilijk zijn om een RRMS-terugval te onderscheiden van het begin van SPMS.
Neem contact op met uw arts als u denkt dat u nieuwe of verslechterende symptomen ervaart. Uw arts kan een beeldvormende test zoals een MRI gebruiken om ontstekingen in uw hersenen te onderzoeken.
Op basis van het ontstekingsniveau in uw hersenen en uw geschiedenis van terugval, kan uw arts bepalen of uw symptomen een nieuwe terugval of SPMS zijn.
Hoe MS-progressie te vertragen
Hoewel sommige mensen met RRMS uiteindelijk overstappen op SPMS, is het mogelijk de ziekteprogressie te vertragen.
De behandeling van MS is de sleutel tot het verbeteren van uw symptomen en kwaliteit van leven, en uiteindelijk het vertragen van de ziekte. Uw arts kan ziektemodificerende therapieën voorschrijven om ontstekingen te helpen verminderen, wat ook de ernst en frequentie van uw aanvallen kan verbeteren.
Deze omvatten injecteerbare, orale en infusiemedicijnen zoals:
- dimethylfumaraat (Tecfidera)
- fingolimod (Gilenya)
- natalizumab (Tysabri)
- siponimod (Mayzent)
- glatirameeracetaat (Copaxone)
- ocrelizumab (Ocrevus)
- teriflunomide (Aubagio)
Deze en andere behandelingen kunnen helpen bij de recidiverende vormen van MS. Praat met uw arts om erachter te komen welke het beste voor u is.
U kunt ook intraveneuze corticosteroïden krijgen om acute ontstekingen in uw CZS te verminderen. Dit helpt het herstel van een MS-terugval te versnellen.
Hoe om te gaan met RRMS en SPMS
MS is een progressieve aandoening die tot invaliditeit kan leiden. Het kan zijn dat u uiteindelijk een soort revalidatie nodig heeft om te helpen bij het dagelijks leven.
Programma's variëren op basis van uw behoeften. Als u problemen heeft met spreken of slikken, kunt u hulp krijgen van een spraak- of taalpatholoog. Of misschien heeft u een afspraak met een ergotherapeut nodig als u problemen heeft met persoonlijke verzorging, huishoudelijk werk of werk.
Veranderingen in levensstijl kunnen ook helpen om uw symptomen te verbeteren. Regelmatige lichaamsbeweging kan spasticiteit en gewrichtsstijfheid verminderen. Het kan zowel uw flexibiliteit als uw algehele gezondheid verbeteren. Bovendien verhoogt lichaamsbeweging de productie van endorfine in de hersenen, dit zijn hormonen die helpen bij het reguleren van je emoties en stemming.
Om letsel te voorkomen, begint u langzaam met zachte activiteiten zoals aquarobics of wandelen. Het is ook belangrijk om zowel voor als na de activiteit te strekken om spierspasmen te verminderen, die vaak voorkomen bij MS. Leer hoe u uw tempo kunt bepalen en grenzen kunt stellen.
Bovendien wilt u voedingsmiddelen vermijden die ontstekingen kunnen verergeren. Deze omvatten sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals hamburgers en hotdogs en voedingsmiddelen met een hoog zoutgehalte. Voorbeelden van voedingsmiddelen die ontstekingen kunnen verminderen, zijn hele voedingsmiddelen zoals groene bladgroenten, vis met veel omega-3 vetzuren en fruit zoals bramen en frambozen.
Als u rookt, overleg dan met uw arts over manieren om te stoppen.
Sommige mensen voelen zich beter nadat ze een goede vriend of familielid in vertrouwen hebben genomen, of nadat ze lid zijn geworden van een steungroep voor MS.
De afhaalmaaltijd
MS is een ernstige aandoening, maar een vroege behandeling kan u helpen om remissie te bereiken en de progressie van de ziekte te vertragen. Verergering van de symptomen kan ook de kwaliteit van uw leven verstoren. Praat met uw arts als u nieuwe symptomen of tekenen van voortschrijdende MS ontwikkelt.
