Wat is stress?
Stress is een situatie die een bepaalde biologische reactie uitlokt. Wanneer u een bedreiging of een grote uitdaging waarneemt, stromen chemicaliën en hormonen door uw lichaam.
Stress triggert uw vecht-of-vluchtreactie om de stressfactor te bestrijden of ervoor weg te rennen. Meestal moet uw lichaam zich ontspannen nadat de reactie is opgetreden. Te veel constante stress kan negatieve gevolgen hebben voor uw gezondheid op de lange termijn.
Is alle stress slecht?
Stress is niet per se een slechte zaak. Het is wat onze voorouders van jager-verzamelaars heeft geholpen om te overleven, en het is net zo belangrijk in de wereld van vandaag. Het kan gezond zijn als het u helpt een ongeluk te voorkomen, een krappe deadline te halen of in een chaos alert te blijven.
We voelen ons allemaal wel eens gestrest, maar wat de een stressvol vindt, kan heel anders zijn dan wat een ander stressvol vindt. Een voorbeeld hiervan is spreken in het openbaar. Sommigen houden van de opwinding ervan en anderen raken verlamd bij de gedachte.
Stress is ook niet altijd een slechte zaak. Uw trouwdag kan bijvoorbeeld als een goede vorm van stress worden beschouwd.
Maar stress moet tijdelijk zijn. Als je eenmaal het vecht-of-vlucht-moment bent gepasseerd, zouden je hartslag en ademhaling moeten vertragen en zouden je spieren moeten ontspannen. In korte tijd zou uw lichaam moeten terugkeren naar zijn natuurlijke staat zonder blijvende negatieve effecten.
Aan de andere kant kan ernstige, frequente of langdurige stress mentaal en fysiek schadelijk zijn.
En het komt vrij vaak voor.Desgevraagd meldde 80 procent van de Amerikanen dat ze de afgelopen maand minstens één symptoom van stress hadden gehad. Twintig procent gaf aan onder extreme stress te staan.
Omdat het leven is wat het is, is het niet mogelijk om stress volledig te elimineren. Maar we kunnen leren om het waar mogelijk te vermijden en het te beheren als het onvermijdelijk is.
Stress definiëren
Stress is een normale biologische reactie op een mogelijk gevaarlijke situatie. Wanneer u plotselinge stress ervaart, overspoelen uw hersenen uw lichaam met chemicaliën en hormonen zoals adrenaline en cortisol.
Dat zorgt ervoor dat je hart sneller gaat kloppen en bloed naar spieren en belangrijke organen gaat. Je voelt je energieker en hebt een verhoogd bewustzijn, zodat je je kunt concentreren op je onmiddellijke behoeften. Dit zijn de verschillende stadia van stress en hoe mensen zich aanpassen.
Stresshormonen
Als je gevaar voelt, reageert de hypothalamus aan de basis van je hersenen. Het stuurt zenuw- en hormoonsignalen naar uw bijnieren, die een overvloed aan hormonen vrijgeven.
Deze hormonen zijn een natuurlijke manier om u voor te bereiden op gevaar en om uw overlevingskansen te vergroten.
Een van deze hormonen is adrenaline. Je kent het misschien ook als epinefrine, of het vecht-of-vluchthormoon. Adrenaline werkt snel om:
- uw hartslag verhogen
- verhoog uw ademhalingssnelheid
- maak het uw spieren gemakkelijker om glucose te gebruiken
- samentrekken bloedvaten zodat het bloed naar de spieren wordt geleid
- stimuleren transpiratie
- de insulineproductie remmen
Hoewel dit op dit moment nuttig is, kunnen frequente adrenalinestoten leiden tot:
- beschadigde bloedvaten
- hoge bloeddruk of hypertensie
- hoger risico op een hartaanval en beroerte
- hoofdpijn
- ongerustheid
- slapeloosheid
- gewichtstoename
Hier is wat je nog meer moet weten over een adrenalinestoot.
Hoewel adrenaline belangrijk is, is het niet het primaire stresshormoon. Dat is cortisol.
Stress en cortisol
Als het belangrijkste stresshormoon speelt cortisol een essentiële rol in stressvolle situaties. Onder zijn functies zijn:
- verhoging van de hoeveelheid glucose in uw bloedbaan
- de hersenen helpen glucose effectiever te gebruiken
- verhoging van de toegankelijkheid van stoffen die helpen bij weefselherstel
- beperkende functies die niet essentieel zijn in een levensbedreigende situatie
- veranderende reactie van het immuunsysteem
- demping van het voortplantingssysteem en groeiproces
- die delen van de hersenen beïnvloeden die angst, motivatie en gemoedstoestand beheersen
Dit alles helpt je om effectiever om te gaan met een stressvolle situatie. Het is een normaal proces en cruciaal voor het overleven van de mens.
Maar als je cortisolspiegel te lang hoog blijft, heeft dat een negatieve invloed op je gezondheid. Het kan bijdragen aan:
- gewichtstoename
- hoge bloeddruk
- slaapproblemen
- gebrek aan energie
- type 2 diabetes
- osteoporose
- mentale troebelheid (hersenmist) en geheugenproblemen
- een verzwakt immuunsysteem, waardoor u kwetsbaarder wordt voor infecties
Het kan ook een negatieve invloed hebben op uw humeur. U kunt uw cortisolspiegel op natuurlijke wijze verlagen: hier is hoe.
Soorten stress
Er zijn verschillende soorten stress, waaronder:
- acute stress
- episodische acute stress
- chronische stress
Acute stress
Iedereen overkomt acute stress. Het is de onmiddellijke reactie van het lichaam op een nieuwe en uitdagende situatie. Het is het soort stress dat u kunt voelen als u ternauwernood aan een auto-ongeluk ontsnapt.
Acute stress kan ook voortkomen uit iets dat je echt leuk vindt. Het is het ietwat beangstigende, maar toch opwindende gevoel dat je in een achtbaan krijgt of wanneer je een steile berghelling afdaalt.
Deze gevallen van acute stress kunnen u normaal gesproken geen kwaad doen. Ze zijn misschien zelfs goed voor je. Stressvolle situaties geven uw lichaam en hersenen de gelegenheid om de beste reactie op toekomstige stressvolle situaties te ontwikkelen.
Zodra het gevaar voorbij is, zouden uw lichaamssystemen weer normaal moeten worden.
Ernstige acute stress is een ander verhaal. Dit soort stress, bijvoorbeeld wanneer u een levensbedreigende situatie heeft doorgemaakt, kan leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSS) of andere psychische problemen.
Episodische acute stress
Episodische acute stress is wanneer u regelmatig periodes van acute stress heeft.
Dit kan gebeuren als u zich vaak zorgen maakt over dingen waarvan u vermoedt dat ze kunnen gebeuren. Je hebt misschien het gevoel dat je leven chaotisch is en dat je schijnbaar van de ene crisis naar de andere gaat.
Bepaalde beroepen, zoals wetshandhaving of brandweerlieden, kunnen ook leiden tot frequente stressvolle situaties.
Net als bij ernstige acute stress, kan episodische acute stress uw fysieke gezondheid en mentale welzijn beïnvloeden.
Chronische stress
Als u gedurende een langere periode hoge stressniveaus heeft, heeft u chronische stress. Dergelijke langdurige stress kan een negatieve invloed hebben op uw gezondheid. Het kan bijdragen aan:
- ongerustheid
- hart-en vaatziekte
- depressie
- hoge bloeddruk
- een verzwakt immuunsysteem
Chronische stress kan ook leiden tot frequente aandoeningen zoals hoofdpijn, maagklachten en slaapproblemen. Inzicht krijgen in de verschillende soorten stress en hoe u ze kunt herkennen, kan helpen.
Oorzaken van stress
Enkele typische oorzaken van acute of chronische stress zijn:
- leven door een natuurramp of door de mens veroorzaakte ramp
- leven met een chronische ziekte
- het overleven van een levensbedreigend ongeval of ziekte
- slachtoffer zijn van een misdrijf
- familiale stressfactoren ervaren zoals:
- een gewelddadige relatie
- een ongelukkig huwelijk
- langdurige echtscheidingsprocedure
- problemen met de voogdij over kinderen
- de zorg voor een dierbare met een chronische ziekte zoals dementie
- in armoede leven of dakloos zijn
- werken in een gevaarlijk beroep
- weinig balans tussen werk en privé hebben, lange dagen werken of een baan hebben die u haat
- militaire inzet
Er komt geen einde aan de dingen die iemand stress kunnen bezorgen, omdat ze net zo gevarieerd zijn als mensen.
Wat de oorzaak ook is, het effect op het lichaam kan ernstig zijn als het niet wordt beheerd. Ontdek andere persoonlijke, emotionele en traumatische oorzaken van stress.
Symptomen van stress
Net zoals we allemaal verschillende dingen hebben die ons beklemtonen, kunnen onze symptomen ook anders zijn.
Hoewel het onwaarschijnlijk is dat u ze allemaal zult hebben, zijn hier enkele dingen die u kunt ervaren als u onder stress staat:
- chronische pijn
- slapeloosheid en andere slaapproblemen
- lagere zin in seks
- spijsverteringsproblemen
- te veel of te weinig eten
- moeite met concentreren en beslissingen nemen
- vermoeidheid
U kunt zich overweldigd, prikkelbaar of angstig voelen. Of u zich er nu van bewust bent of niet, het kan zijn dat u meer drinkt of rookt dan vroeger. Krijg een beter begrip van de tekenen en symptomen van te veel stress.
Stress hoofdpijn
Stresshoofdpijn, ook wel spanningshoofdpijn genoemd, wordt veroorzaakt door gespannen spieren in het hoofd, gezicht en nek. Enkele van de symptomen van stresshoofdpijn zijn:
- milde tot matige doffe hoofdpijn
- een drukband rond uw voorhoofd
- gevoeligheid van de hoofdhuid en het voorhoofd
Veel dingen kunnen spanningshoofdpijn veroorzaken. Maar die strakke spieren kunnen te wijten zijn aan emotionele stress of angst. Lees meer over de triggers en remedies voor stresshoofdpijn.
Stresszweer
Een maagzweer - een soort maagzweer - is een pijnlijke plek op het slijmvlies van uw maag die wordt veroorzaakt door:
- infectie met helicobacter pylori (H. pylori)
- langdurig gebruik van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
- zeldzame kankers en tumoren
Onderzoek naar de wisselwerking tussen fysieke stress en het immuunsysteem is aan de gang. Men denkt dat fysieke stress van invloed kan zijn op de manier waarop u geneest van een maagzweer. Fysieke stress kan het gevolg zijn van:
- trauma of letsel aan de hersenen of het centrale zenuwstelsel
- ernstige langdurige ziekte of letsel
- een chirurgische ingreep
Op hun beurt kunnen brandend maagzuur en pijn van een maagzweer leiden tot emotionele stress. Lees meer over de relatie tussen stress en maagzweren.
Stress eten
Sommige mensen reageren op stress door te eten, zelfs als ze geen honger hebben. Als je merkt dat je eet zonder na te denken, midden in de nacht eetbuien hebt of in het algemeen veel meer eet dan vroeger, zou je stress kunnen hebben tijdens het eten.
Als u stress eet, neemt u veel meer calorieën binnen dan u nodig heeft en kiest u waarschijnlijk niet voor het gezondste voedsel. Dit kan leiden tot een snelle gewichtstoename en tal van gezondheidsproblemen. En het helpt niets om uw stress op te lossen.
Als je eet om stress te verminderen, is het tijd om andere coping-mechanismen te vinden. Bekijk enkele tips om u te helpen 's avonds laat te stoppen met eten.
Stress op het werk
Werk kan om verschillende redenen een bron van grote stress zijn. Dit soort stress kan incidenteel of chronisch zijn.
Stress op het werk kan komen in de vorm van:
- het gevoel hebben dat je geen macht of controle hebt over wat er gebeurt
- het gevoel hebben vast te zitten in een baan die u niet leuk vindt en geen alternatieven ziet
- gemaakt worden om dingen te doen waarvan je denkt dat je ze niet zou moeten doen
- een conflict ervaren met een collega
- te veel van je gevraagd hebben, of overwerkt zijn
Als je een baan hebt die je haat of altijd zonder enige controle op de eisen van anderen reageert, lijkt stress onvermijdelijk. Soms is stoppen of vechten voor meer balans tussen werk en privé de juiste keuze. Dit is hoe u weet dat u op het werk op een burn-out afstevent.
Natuurlijk zijn sommige banen gewoon gevaarlijker dan andere. Sommigen, zoals eerstehulpverleners, bellen u om uw leven op het spel te zetten. Dan zijn er beroepen - zoals die op medisch gebied, zoals een dokter of verpleegster - waar je het leven van iemand anders in handen hebt. Het vinden van evenwicht en het beheersen van uw stress is belangrijk om uw geestelijke gezondheid te behouden.
Stress en angst
Stress en angst gaan vaak hand in hand. Stress komt voort uit de eisen die aan uw hersenen en lichaam worden gesteld. Angst is wanneer u zich veel zorgen, onbehagen of angst voelt.
Angst kan zeker een uitloper zijn van episodische of chronische stress.
Het hebben van zowel stress als angst kan een ernstige negatieve invloed hebben op uw gezondheid, waardoor de kans groter is dat u zich ontwikkelt:
- hoge bloeddruk
- hartziekte
- diabetes
- paniekstoornis
- depressie
Stress en angst kunnen worden behandeld. In feite zijn er veel strategieën en bronnen die voor beide kunnen helpen.
Ga eerst naar uw huisarts, die uw algehele gezondheid kan controleren en u kan doorverwijzen voor advies. Als u erover denkt om uzelf of anderen schade te berokkenen, roep dan onmiddellijk hulp in.
Stress management
Het doel van stressmanagement is niet om er helemaal vanaf te komen. Het is niet alleen onmogelijk, maar zoals we al zeiden, kan stress in sommige situaties gezond zijn.
Om uw stress te beheersen, moet u eerst de dingen identificeren die u stress bezorgen - of uw triggers. Zoek uit welke van deze dingen kunnen worden vermeden. Zoek vervolgens manieren om met die negatieve stressfactoren om te gaan die niet kunnen worden vermeden.
Na verloop van tijd kan het beheersen van uw stressniveaus uw risico op stressgerelateerde ziekten helpen verlagen. En het zal u ook helpen om u dagelijks beter te voelen.
Hier zijn enkele basismanieren om met stress om te gaan:
- een gezond dieet volgen
- streef elke nacht naar 7-8 uur slaap
- oefen regelmatig
- minimaliseer uw gebruik van cafeïne en alcohol
- blijf sociaal verbonden zodat u ondersteuning kunt krijgen en geven
- maak tijd voor rust en ontspanning, of zelfzorg
- leer meditatietechnieken zoals diep ademhalen
Als u uw stress niet kunt beheersen, of als deze gepaard gaat met angst of depressie, raadpleeg dan onmiddellijk uw arts. Deze aandoeningen kunnen met behandeling worden behandeld, zolang u hulp zoekt. U kunt ook overwegen om een therapeut of een andere professional in de geestelijke gezondheidszorg te raadplegen. Leer tips voor stressmanagement die u nu kunt proberen.
Afhalen
Hoewel stress een normaal onderdeel van het leven is, is te veel stress duidelijk schadelijk voor uw fysieke en mentale welzijn.
Gelukkig zijn er veel manieren om met stress om te gaan, en er zijn effectieve behandelingen voor zowel angst als depressie die ermee verband kunnen houden. Bekijk meer manieren waarop stress uw lichaam kan beïnvloeden.
